We Francji trwa dyskusja na temat dalszego ograniczania dostępu uczniów do smartfonów. Obecne prawo, przyjęte kilka lat temu, zabrania korzystania z telefonów w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach. Teraz pojawił się pomysł, by ten zakaz objął również młodzież ze szkół średnich, czyli liceów. Inicjatywę poparł prezydent Emmanuel Macron, zlecając ministrowi edukacji analizę tej możliwości.
Dlaczego Francja chce rozszerzyć zakaz?
Głównym powodem jest troska o dobrostan młodzieży i jakość procesu edukacyjnego. Specjaliści zwracają uwagę, że ciągła obecność smartfona rozprasza uwagę, utrudnia nawiązywanie relacji twarzą w twarz i może pogłębiać problemy związane z nadużywaniem social mediów. Zakaz w młodszych klasach został już wdrożony i wielu nauczycieli oraz rodziców dostrzega jego pozytywne efekty. Rozszerzenie go na starszych uczniów wydaje się logicznym kolejnym krokiem.
Walka z rozproszeniem uwagi w klasie
Lekcja bez ciągłych powiadomień, SMS-ów i pokusy sprawdzenia internetu to lekcja, na której łatwiej jest się skoncentrować. Nauczyciele zauważają, że nawet obecność telefonu w plecaku czy kieszeni bywa rozpraszająca dla młodego człowieka. Wyłączenie tego bodźca ma stworzyć przestrzeń sprzyjającą głębszemu zaangażowaniu w naukę i dyskusję.
Ochrona przed presją social mediów
Szkoła to nie tylko miejsce zdobywania wiedzy książkowej, ale też przestrzeń socjalizacji. Nieustanne porównywanie się z innymi w mediach społecznościowych, presja bycia online i FOMO (lęk przed przegapieniem czegoś) są źródłem stresu dla wielu nastolatków. Kilka godzin dziennie bez dostępu do tych platform może być formą cyfrowego detoksu, pozwalającą na budowanie relacji w realnym świecie.
Wyzwania i przeszkody prawne
Wprowadzenie nowych zasad nie będzie proste. Obecne francuskie prawo wyraźnie nie obejmuje liceów, co oznacza, że potrzebna byłaby nowelizacja ustawy lub stworzenie zupełnie nowego aktu prawnego. To wymaga zgody i współpracy parlamentarzystów. Prezydent Macron, po utracie większości w parlamencie w 2024 roku, ma ograniczony wpływ na proces legislacyjny, dlatego jego poparcie dla idei ma raczej charakter społecznej zachęty i wskazania kierunku.
Różnica między szkołą podstawową a średnią
Argumentem przeciwko zakazowi jest wiek uczniów. Licealiści są niemal dorosłymi ludźmi, a telefon to dla nich często narzędzie organizacji życia, łączności z rodziną czy nawet źródło materiałów edukacyjnych. Pełny zakaz mógłby być odbierany jako infantylizujący. Dlatego dyskusja toczy się także wokół formy ewentualnych ograniczeń – czy ma to być całkowity zakaz, czy może wyznaczenie stref lub czasów, gdy telefon musi być schowany.
Czego możemy się nauczyć z francuskiej dyskusji?
Spór we Francji pokazuje, że kwestia smartfonów w szkole jest złożona i nie ma jednej, prostej odpowiedzi. Warto przyjrzeć się temu tematowi także z polskiej perspektywy. Jako rodzice i opiekunowie stoimy przed podobnymi dylematami: jak znaleźć równowagę między bezpieczeństwem a samodzielnością, między cyfrowymi kompetencjami a zdrowym od nich dystansem.
Rozmowa zamiast nakazów
Niezależnie od tego, jakie przepisy obowiązują w szkole, kluczowa jest domowa rozmowa z dzieckiem o świadomym używaniu technologii. Wytłumaczmy, dlaczego czasami warto odłożyć telefon – nie jako karę, ale jako szansę na inne aktywności. Ustalmy wspólnie zasady, na przykład podczas odrabiania lekcji czy rodzinnego posiłku.
Szkoła jako partner
Warto pytać o politykę szkoły w tej sprawie i angażować się w tworzenie rozsądnych, wspólnie uzgodnionych reguł. Czy w szatni są zamykane szafki? Jak szkoła radzi sobie w sytuacjach awaryjnych, gdy dziecko musi się z nami skontaktować? Dobre praktyki wypracowane w dialogu między rodzicami, nauczycielami i samymi uczniami są często trwalsze niż sztywne nakazy.
Francuska debata o telefonach w liceach to ważny głos w globalnej rozmowie o wychowaniu dzieci w erze cyfrowej. Pokazuje, że poszukiwanie rozwiązań jest procesem, który wymaga uwzględnienia wielu punktów widzenia. Dla nas, rodziców, to przypomnienie, abyśmy aktywnie towarzyszyli naszym dzieciom – zarówno tym młodszym, jak i nastolatkom – w nauce mądrego i zdrowego korzystania z dobrodziejstw i wyzwań nowych technologii.




