Każdy pojedynczy zestaw “Obliczam!” oraz “Patrzę!” to, różniący się stopniem trudności, zbiór 48 ćwiczeń odpowiednio: matematycznych oraz spostrzegania wzrokowego. 30 poręcznego formatu dwustronnych kart pracy wraz z odpowiedziami spiętych jest plastikowym klipsem, dzięki któremu korzystanie z ćwiczeń staje się bardzo wygodne. Zestawy sprawdzą się nie tylko jako niestandardowe narzędzie w terapii dziecka dyslektycznego, ale również jako przemyślana pomoc edukacyjna, czyli alternatywna gra podróżna lub na przykład sposób spędzania wolnego czasu.
Ogromna różnorodność typów zadań pozwala rozwijać i ćwiczyć rozmaite umiejętności i kompetencje. Załączone odpowiedzi dają możliwość samodzielnego korzystania z zestawów, poprzez poszukiwanie i sprawdzanie rozwiązań.
Wspomniany sposób łączenia kart wraz z ich niestandardową wielkością sprawia, że świetnie metodycznie opracowane narzędzie terapeutyczne (Agnieszki Bali) zbliżone do znanych i cieszących się popularnością zagadek zdecydowanie podnosi motywację dziecka podczas pracy z zestawem.
Ćwiczone umiejętności i rozwijane kompetencje:
- analiza i synteza wzrokowa,
- porównywanie,
- klasyfikowanie,
- uogólnianie,
- abstrahowanie,
- stałość spostrzegania,
- spostrzeganie figur i tła,
- kierunkowość,
- pamięć wzrokowa.
Poniżej znajduje się opis każdego typu ćwiczenia zawartego w zestawie. Zdjęcia ilustrują omawiany rodzaj zadania, zarówno na poziomie 1. (pomarańczowa rama kart pracy), jak i 2. (brązowa).
Wskaż obrazek będący lustrzanym odbiciem oryginału
Wskazywanie lustrzanych odbić dotyczy materiału tematycznego (przedstawiającego obiekty rzeczywiste) oraz atematycznego (figury, wzory, bryły, nieregularne układy elementów). Dziecko tworzy lustrzane odbicia względem osi pionowej lub poziomej – osi, która wyraźnie zaznaczona jest czerwoną pogrubioną kreską.
Odszukaj wskazany obrazek
Zadanie polega na wyszukaniu na ilustracji odpowiednika obrazka wyróżnionego na niebieskim tle obok planszy. Poziom 2. dotyczy również odnajdywania kilku elementów, także nieidentycznych, ale różniących się na przykład wielkością i przestrzennym ułożeniem.
Wskaż niepasujące liczby
Wykluczanie cyfr i liczb ze zbioru dotyczy konkretnej ich ilości, zawsze dookreślonej w zadaniu. Zdecydowanie ułatwia to szukanie niepasujących elementów.
Wskaż takie same obrazki
Równoczesna umiejętność identyfikowania, porównywania i różnicowania materiału tematycznego i atematycznego pozwali dziecku wskazywać taki sam element (bądź takie same elementy) lub ewentualnie połączyć je w pary.
Który obrazek powstał z tego zestawu klocków?
Powyższe ćwiczenie można potraktować jak odwrotność tradycyjnego układania wzorów lub obrazków z klocków – wybierając taki sposób rozwiązania zadania, dziecko rozkłada (w umyśle) obrazki/wzory na poszczególne części składowe i sprawdza, czy są one odpowiednie z elementami zbioru wyróżnionymi na niebieskim tle. Metoda wydaje się bardziej popularna od sposobu polegającego na próbie układania sugerowanych obrazków/wzorów z wyszczególnionych elementów.
Odszukaj parę obrazków różniących się od siebie
Umiejętność porównywania (dostrzegania braku), ale przede wszystkim różnicowania (dostrzegania różnicy) pozwoli dziecku wykluczyć ze zbioru sześciu odpowiedzi parę nieidentycznych elementów.
Wskaż brakujące części obrazka
Dobór brakujących elementów na dużych ilustracjach wymaga koncentracji, uwagi i przede wszystkim wnikliwej analizy i syntezy, zazwyczaj sytuacyjnego i złożonego, obrazka. Wybór jednej odpowiedzi z kilku proponowanych zwiększa stopień trudności zadania.
Ćwiczone umiejętności i rozwijane kompetencje:
- wyobraźnia i orientacja przestrzenna,
- odwzorowywanie figur i wzorów,
- konstruowanie,
- rozumienie, wnioskowanie, uogólnianie,
- dostrzeganie regularności powtarzających się sekwencji,
- rozumienie symboli,
- koncentracja,
- przeliczanie.
Poniżej również znajduje się opis każdego typu ćwiczenia zawartego w zestawie. Zdjęcia ilustrują omawiany rodzaj zadania, zarówno na poziomie 1. (fioletowa rama kart pracy), jak i 2. (czerwona).
Z których kostek zbudowano wieżę?
Ćwiczona w zadaniu umiejętność obracania przedmiotów w przestrzeni pozwoli wskazać konkretne kostki budujące wieżę, wykluczając z kolei pozostałe (nadmiarowe) niepasujące do prezentowanej budowli.
Utwórz zbiory składające się ze wskazanych znaków
Tworzenie pięcioelementowych (poziom 1.) lub sześcioelementowych (poziom 2.) zbiorów złożonych z podanych znaków wymaga dostrzeżenia w większym zestawie konkretnych wzorów i figur, będących ze sobą w bezpośrednim sąsiedztwie. Ponadto, próba odkrycia określonej konfiguracji elementów poszczególnych zbiorów jest nie lada wyzwaniem dla uwagi, koncentracji i spostrzegawczości dziecka (identyfikowanie elementów, różnicowanie ich oraz wykluczanie).
Ile czegoś zrównoważy wagę?
W zadaniu rachowanie łączy się z zastosowaniem równań. Rozumienie, wnioskowanie i uogólnianie w tym wypadku nawet na poziomie 1., czyli próba znalezienia prawidłowej odpowiedzi na pytanie, wymaga kilkuetapowych złożonych czynności. Warto zmobilizować dziecko do zapisywania/rozpisania poszczególnych i wynikających z siebie i następujących po sobie etapów zadania.
Za pomocą klocków schowaj elementy lub otocz kwadraty tak, by w każdym zalazła się określona ilość elementów
Zadanie polega na tworzeniu zbiorów o ściśle określonych zasadach (konkretna ilość kwadratów budujących pole oraz określona liczba elementów znajdujących się w polu). Konieczność uwzględniania wszystkich kryteriów nie jest łatwym zadaniem dla dziecka. Sprawę może komplikować przestrzenne i pamięciowe umiejscowienie kolejnych elementów na planszy. Dziecku mającemu problem z przestrzennym, a dodatkowo pamięciowym, umiejscowieniem kolejnych zbiorów na planszy może przyjść z pomocą przeźrocze, na którym kolejno zaznacza tworzone układy.
Ile klocków potrzeba, by ułożyć domino/budowlę do końca lub wypełnić zaznaczony obszar?
Wypełniając częściowo zapełniony już obszar za pomocą podanych klocków i brył (różnych kształtów, faktur i rozmiarów) według określonych zasad, dziecko ćwiczy przede wszystkim wyobraźnię i orientację przestrzenną.
Dokąd dojdziesz, korzystając z instrukcji?
W tym zadaniu sprawne posługiwanie się instrukcją polega na prawidłowym odczytaniu symbolicznego zapisu drogi do określonego celu (wartości liczbowej cyfry i kierunku strzałki), a następnie przeniesieniu tych wartości na “mapę”.
Która linia jest najdłuższa?
Porównanie (poprzez przeliczenie boków kwadratu, po których biegnie linia) długości linii, pozwoli ocenić, która z nich jest najdłuższa.
Dorysuj brakujące figury/litery/cyfry tak, by w każdym wierszu i kolumnie każda figura wystąpiła tylko raz
Ostatni prezentowany typ zadań to popularne sudoku, w którym to wzory, cyfry i litery dziecko wykorzystuje jako elementy składowe japońskiej łamigłówki. Doskonały trening logicznego myślenia!
Recenzja innej pomocy Agnieszki Bali, dedykowana wyłącznie sudoku znajduje się we wpisie: Sudoku dla dzieci? Tak! Oryginalne pomysły z japońską łamigłówką.
Moje uwagi
Po pierwsze, mimo atrakcyjnej, bo niestandardowej w terapii formy pracy z kartami (tu są spięte plastikowym klipsem), niektórym dzieciom sposób prezentowania ćwiczeń może sprawiać kłopot (np. rozkojarzenie pozostałymi kartami). Na szczęście gwoździk jest wykręcany (odpinany), dzięki czemu z każdą kartą można pracować oddzielnie.
Po drugie, wielokrotne wykorzystanie zestawu lub po prostu możliwość poprawiania w trakcie rozwiązywania zadań zapewni nam użycie odpowiednich rozmiarów przeźroczy (np. zalaminowanej folii) i pisaka suchościeralnego.
Owocnej zabawy i nauki!
Więcej o zjawisku dysleksji oraz pomocach przydatnych w terapii dziecka z dysleksją lub zagrożonego dysleksją pisałam tutaj.
Inne sprawdzone pomoce stworzone przez autorkę charakteryzowanych zestawów recenzowałam tutaj.
Pomoce wydane przez WIR. Recenzowane zestawy do kupienia tutaj.
