doktor esperanto i jezyk nadziei 1

„Doktor Esperanto i język nadziei” – język mostem do światowego pokoju

„Doktor Esperanto i język nadziei”, czyli historia powstawania uniwersalnego i łatwego do nauki języka, przydatnego do międzynarodowej komunikacji staje się pretekstem do prezentacji osoby Ludwika Zamenhofa – twórcy esperanto, jednocześnie ogromnego talentu, ambitnej jednostki i niezłomnego charakteru. Biografia polskiego językoznawcy pisana prostym, aczkolwiek miejscami metaforycznym językiem, eksponuje wartość ciężkiej pracy, wytrwałości w realizacji często odległych marzeń i wzniosłych celów. Dopełniające opowieść ilustracje, często w formie przystępnych dla młodego czytelnika schematów, prezentują podstawowe językoznawcze zasady tworzenia esperanto.

Dzieciństwo Ludwika Zamenhofa, przyszłego twórcy najbardziej rozpowszechnionego na świecie uniwersalnego języka pomocniczego, upływa w Białymstoku w latach 60. XIX.

doktor esperanto i jezyk nadziei 3

Ówczesne miasto tworzą liczne środowiska wielonarodowościowej społeczności, głównie Żydów, Polaków, Rosjan i Niemców. Na ulicach nie rzadko słychać głośne waśnie i kłótnie, drobne sprzeczki czy słowne utarczki.

doktor esperanto i jezyk nadziei 4

Ludwik Zamenhof już jako 10-latek napisał dramat „Wieża Babel, czyli tragedia białostocka w pięciu aktach”, którego tytuł odwołuje się do biblijnego symbolu nieporozumienia i zapowiada katastrofę. Łagodnej natury, pokojowo nastawiony do ludzi młody chłopiec – Polak żydowskiego pochodzenia, uczący się łaciny, greki i hebrajskiego, zdaje sobie sprawę, że to właśnie głównie bariera językowa staje się przyczyną nieporozumień między żyjącymi obok siebie ludźmi.

Przytłoczony dosłownymi pojedynkami na słowa, niegasnącymi konfliktami Ludwik – już jako uczeń – tworzy nowy język. Od tego miejsca biograficzna fabuła przyszłego doktora Esperanto skrzętnie przeplatana jest ukrytą w graficznej formie, więc przystępnej dla młodego czytelnika, charakterystyką lingwistyczną języka znanego dziś pod nazwą esperanto.

Otóż właśnie, jedna z podstawowych zasad, na której opary został język Ludwika Zamenhofa dotyczy słownictwa, którego rdzeń leksykalny zapożyczony jest z innych języków, mających możliwie najbardziej międzynarodowy charakter.

doktor esperanto i jezyk nadziei 5

Inne schematy czytelnie przedstawiają m.in. obecność stałej końcówki „o”, która pozwala rozpoznać rzeczowniki czy „i” będącej sufiksem bezokolicznikowej formy czasownika.

doktor esperanto i jezyk nadziei 6
doktor esperanto i jezyk nadziei 7

Tworzenie, modyfikowanie języka przez Ludwika Zamenhofa odbywało się równolegle z aktywnym sprawdzaniem jego użyteczności w praktyce – tak oto koledzy młodego Ludwika stali się pierwszymi użytkownikami esperanto.

doktor esperanto i jezyk nadziei 8

Językoznawcza pasja chłopca napotkała jednak sprzeciw ze strony samego ojca Ludwika. Zmuszony został do oddania wszystkich swoich notatek i wyjazdu na moskiewski uniwersytet.

doktor esperanto i jezyk nadziei 9

Przez lata studiów nie wyzbył się entuzjastycznego zamiłowania do języka, nawet gdy okazało się, że podczas nieobecności wszystkie jego dokumenty zostały spalone. Żarliwa praca, niezaprzeczalny językowy talent i ambicje poparte szczytnym celem pomogły mu stworzyć na nowo, jeszcze lepszy, prostszy i użyteczny język. Już z pomocą swojej żony, Klary, wydał podręcznik nowego języka, podpisując się „doktor Esperanto”, co znaczy: „doktor, który ma nadzieję”.

Na tym nie kończy się książkowa historia Ludwika i esperanto. Dalsze losy międzynarodowego i uniwersalnego języka są już jednak bardziej znane i napawają optymizmem. Szacuje się bowiem, że nawet około dwóch milionów osób posługuje się dziś esperanto. To ludzie, którzy nie tylko doceniają uniwersalizm kodu lingwistycznego stworzonego przez Zamenhofa, ale także wierzą, że język jest mostem, który połączy ludzi na całym świecie i pozwoli im zrozumieć się nawzajem i współpracować na rzecz pokoju.

doktor esperanto i jezyk nadziei 10

Książka „Doktor Esperanto i język nadziei” Mary Rockliff i Zosi Dzierżawskiej została wydana nakładem Wydawnictwa Mamania.

Nie chcesz, by ominął Cię kolejny wpis? Polub Przystanek Rodzinka na Facebooku.

Scroll to Top