28. tydzień ciąży – przewodnik po kluczowych zmianach i objawach

Pamiętam dokładnie moment, gdy w 28 tygodniu ciąży Adaś po raz pierwszy dostał czkawki. Leżałam na kanapie wieczorem i nagle poczułam regularne, rytmiczne “puk-puk-puk” w brzuchu – co kilka sekund, jak tykanie zegara. Najpierw się przestraszyłam – co to jest?! Ale po chwili zrozumiałam: mój syn ma czkawkę! To było tak urocze i jednocześnie tak realne. Adaś nie był już abstrakcyjnym “dzieckiem w brzuchu” – był małym człowiekiem, który ćwiczył oddychanie, miał czkawkę, reagował na muzykę i przygotowywał się do życia poza moim ciałem.

Jeśli czytasz ten artykuł, pewnie jesteś właśnie w 28 tygodniu ciąży lub zbliżasz się do tego momentu. Gratulacje! Właśnie przekroczyłaś kolejną ważną granicę – wkroczyłaś w trzeci, ostatni trymestr ciąży. To moment przełomowy, pełen zmian, emocji i przygotowań do spotkania z Twoim dzieckiem.

W tym artykule opowiem Ci wszystko, co musisz wiedzieć o 28 tygodniu ciąży. Nie tylko suchą teorię (choć i ta będzie!), ale przede wszystkim – co naprawdę czeka Cię i Twoje dziecko w tym momencie. Jako logopedka szczególnie skupię się na rozwoju słuchu i mózgu Twojego malucha, bo właśnie teraz dzieje się coś niesamowitego – Twoje dziecko doskonale Cię słyszy, rozpoznaje Twój głos i intensywnie przygotowuje swój mózg do życia poza brzuchem.

Opowiem Ci też, jakie objawy są normalne (a których powinna Cię zaniepokoić), jakie ważne badania czekają Cię w tym tygodniu, i – co najważniejsze – jak nawiązać jeszcze głębszy kontakt z Twoim dzieckiem właśnie teraz, gdy jego zmysły pracują już na pełnych obrotach.

Ten artykuł jest częścią serii o rozwoju dziecka. Jeśli interesuje Cię, jak stymulować rozwój dziecka już w brzuchu, przeczytaj też:

• Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje
• Percepcja słuchowa – jak rozwijać słuch dziecka

Kalendarz ciąży – ciąża tydzień po tygodniu

---

28 tydzień ciąży – który to miesiąc i trymestr?

Zacznijmy od podstaw, bo wiem, że przeliczanie tygodni na miesiące potrafi być mylące. 28 tydzień ciąży to początek 7. miesiąca ciąży i jednocześnie początek III trymestru. Oficjalnie wkroczyłaś w ostatnią prostą przed spotkaniem z Twoim dzieckiem!

Dokładniej mówiąc:

• Tydzień: 28. tydzień ciąży
• Miesiąc: Początek 7. miesiąca
• Trymestr: Początek III trymestru (ostatniego!)
• Do porodu: Zostało około 12 tygodni (około 3 miesiące)

Lekarze i położne zawsze operują tygodniami, bo są one znacznie precyzyjniejsze. Różnica między 28. a 29. tygodniem jest ogromna dla rozwoju dziecka. Ale gdy babcia pyta: “W którym miesiącu jesteś?”, możesz śmiało odpowiedzieć: “Zaczynam siódmy miesiąc i trzeci trymestr!”.

Ciekawostka: 28 tydzień ciąży to moment przełomowy z medycznego punktu widzenia. Jeśli – nie daj Boże – doszłoby do przedwczesnego porodu, Twoje dziecko miałoby już około 95-96% szans na przeżycie przy odpowiedniej opiece medycznej. To wciąż wcześniak, ale szanse na przeżycie i zdrowy rozwój znacząco wzrosły w porównaniu do kilku tygodni wcześniej.

Ja zawsze traktowałam 28 tydzień jako symboliczną bramę do “domu na ostatniej prostej”. Drugi trymestr – ten “złoty okres” – dobiegł końca. Zaczął się etap, w którym ciąża staje się coraz bardziej odczuwalna, brzuch rośnie w zawrotnym tempie, a jednocześnie pojawia się świadomość: “O rany, za 3 miesiące będę mamą!”.

---

Rozwój dziecka w 28 tygodniu – co dzieje się z Twoim maluchem

W 28 tygodniu ciąży Twoje dziecko rozwija się w zawrotnym tempie. To jeden z najbardziej intensywnych momentów jego prenatalnego życia – szczególnie jeśli chodzi o rozwój mózgu i płuc.

Wielkość i waga dziecka

W 28 tygodniu ciąży Twoje dziecko ma około 37-38 centymetrów długości (mierząc od główki do stóp) i waży około 1000-1200 gramów (około 1 kg!). To mniej więcej wielkość dużego bakłażana lub małego melona.

Porównanie, które zawsze mi się podobało: Twoje dziecko ma teraz wielkość dorodnej kapusty – jest już naprawdę spore i zaczyna wypełniać coraz więcej miejsca w macicy!

Ale to nie tylko wielkość. W 28 tygodniu ciąży dzieje się coś znacznie ważniejszego – dziecko intensywnie gromadzi tkankę tłuszczową. Do tej pory było bardzo szczupłe, z przeświecającą skórą. Teraz zaczyna “okrąglać się”, jego skóra przestaje być przezroczysta i nabiera różowawego koloru.

Skóra i wygląd zewnętrzny

Skóra Twojego dziecka jest wciąż pokryta mazią płodową – białą, tłustą substancją, która chroni ją przed maceracją w płynie owodniowym. Ta maź pozostanie na ciele dziecka aż do porodu (a czasem jeszcze kilka godzin po!).

Na główce dziecka rosną coraz gęstsze włosy, pojawiają się brwi i rzęsy. Twarz ma już wyraźnie zarysowane rysy – nosek, usta, podbródek. Jeśli robiłaś USG w tym tygodniu, mogłaś zobaczyć, jak Twoje dziecko wygląda – i uwierz mi, to wzruszający widok!

Znika meszek – ten delikatny puszek, który pokrywał ciało dziecka przez ostatnie tygodnie, powoli zanika. Zostaje tylko na ramionach i plecach, a w niektórych przypadkach dziecko rodzi się wciąż z resztkami meszku.

Płuca – najważniejsza zmiana w 28 tygodniu!

Jeśli miałabym wskazać jedną kluczową zmianę w 28 tygodniu ciąży, byłyby to płuca. W tym momencie płuca Twojego dziecka produkują coraz więcej surfaktantu – substancji powierzchniowo czynnej, która zapobiega sklejaniu się pęcherzyków płucnych.

Bez surfaktantu dziecko nie mogłoby oddychać samodzielnie po urodzeniu. Dlatego właśnie 28 tydzień jest tak istotny – to moment, gdy płuca stają się na tyle dojrzałe, że dziecko mogłoby potencjalnie przeżyć poza brzuchem (choć oczywiście wciąż potrzebuje czasu na dojrzewanie i wymagałoby intensywnej opieki medycznej).

Dziecko intensywnie ćwiczy oddychanie – połyka płyn owodniowy, porusza przeponą, przygotowuje mięśnie oddechowe. Czasami może to powodować u niego czkawkę, co wyraźnie odczujesz jako regularne “puk-puk-puk” w brzuchu.

U Adasia czkawka w 28 tygodniu pojawiała się kilka razy dziennie – szczególnie wieczorami. Na początku myślałam, że to kopnięcia, ale szybko rozpoznałam rytmiczny, regularny charakter. To było takie urocze!

Mózg – intensywny rozwój i fałdowanie się

28 tydzień ciąży to moment, w którym mózg Twojego dziecka rozwija się najintensywniej w całej ciąży.

Do tej pory powierzchnia mózgu była gładka. Teraz zaczynają pojawiać się fałdy i bruzdy – te charakterystyczne “zakola”, które widać na zdjęciach ludzkiego mózgu. Dzięki temu powierzchnia mózgu się zwiększa, a wraz z nią – możliwości poznawcze dziecka.

Mózg dzieli się na dwie półkule i zaczyna przejmować coraz więcej funkcji:

• Kontroluje temperaturę ciała dziecka
• Koordynuje ruchy (stają się bardziej płynne i celowe)
• Odbiera bodźce zmysłowe (dźwięki, światło, dotyk)
• Tworzy miliardy nowych połączeń nerwowych – każda rozmowa, każda piosenka, każdy dotyk brzucha to nowe synapsy w mózgu Twojego dziecka

To dlatego jako logopedka tak bardzo podkreślam znaczenie komunikacji prenatalnej w 28 tygodniu – to idealny moment, żeby intensywnie rozmawiać z dzieckiem, śpiewać mu, słuchać razem muzyki. Każdy dźwięk to rozwój mózgu!

Oczy – dziecko otwiera oczy!

W 28 tygodniu ciąży następuje kolejne ważne wydarzenie: Twoje dziecko po raz pierwszy otwiera oczy!

Do tej pory powieki były szczelnie zamknięte. Teraz dziecko powoli uczy się je unosić i otwierać. Od tej pory będzie:

• Zamykać powieki, gdy śpi
• Otwierać oczy, gdy się budzi
• Mrugać (może zauważysz to na USG!)

Co widzi dziecko w 28 tygodniu?

• Jasność i ciemność – wyraźnie rozróżnia światło i cień
• Pomarańczowo-czerwoną poświatę – gdy światło przenika przez brzuch
• Rozmyte kształty – wzrok wciąż nie jest ostry (wyostrzy się dopiero kilka miesięcy po urodzeniu)

Jeśli skierujesz intensywne światło na brzuch (np. latarkę), dziecko może:

• Odwrócić główkę
• Zasłonić oczy rączkami
• Intensywnie się poruszyć

To oznacza, że światło je drażni – tak jak Ciebie drażni nagłe zapalenie światła w nocy.

Ciekawostka: We wszystkich grupach etnicznych dzieci na tym etapie mają niebieskie oczy. Tęczówka zmieni ostateczne zabarwienie dopiero kilka miesięcy po narodzinach – zależy to od produkcji melaniny.

Słuch – Twoje dziecko doskonale Cię słyszy!

A teraz coś, co jest mi szczególnie bliskie jako logopedce: w 28 tygodniu ciąży słuch Twojego dziecka jest już doskonale rozwinięty.

Zmysł słuchu zaczął się kształtować około 16-18 tygodnia ciąży, ale dopiero teraz – w trzecim trymestrze – dziecko nie tylko słyszy, ale też rozpoznaje, analizuje i reaguje na dźwięki.

Co słyszy Twoje dziecko w 28 tygodniu?

• Twój głos – najważniejszy dźwięk na świecie (stłumiony przez wody płodowe, ale wyraźnie rozpoznawalny)
• Bicie Twojego serca – kojący, rytmiczny dźwięk towarzyszący mu non stop
• Odgłosy jelit, przepływu krwi – ciągły szum w tle
• Głosy z zewnątrz – taty, rodzeństwa, innych ludzi
• Muzykę – szczególnie głębokie, basowe tony
• Głośne dźwięki – psy szczekające, odkurzacz, hałas uliczny

Reakcje dziecka na dźwięki:

Jeśli w pobliżu rozlegnie się głośny dźwięk (np. trzaśnięcie drzwiami, klakson samochodu), Twoje dziecko może:

• Intensywnie się poruszyć
• “Skoczyć” w brzuchu
• Przyspieszyć akcję serca

Ale głos mamy? To coś zupełnie innego. Badania jednoznacznie potwierdzają, że głos matki uspokaja dziecko, spowalnia jego akcję serca i redukuje stres.

Moje doświadczenie z 28 tygodniem:

W 28 tygodniu ciąży śpiewałam Adasiowi konkretne kołysanki – te same, co wieczór. “What a Wonderful World” Louisa Armstronga była naszą absolutną ulubioną. Gdy zaczynałam śpiewać, czułam serię kopnięć – jakby tańczył w brzuchu. A gdy kończyłam? Cichł, uspokajał się, czasem dostawał czkawki.

Po urodzeniu? Te same piosenki działały magicznie na uspokojenie kolek. Adaś przestawał płakać, gdy tylko słyszał znajomy głos i melodię. To był niesamowity dowód na to, że dziecko zapamiętuje dźwięki słyszane w brzuchu.

➡️ Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak komunikować się z dzieckiem w 28 tygodniu, przeczytaj mój artykuł: Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje

Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje

Inne ważne zmiany:

Układ odpornościowy – dziecko pobiera przeciwciała odpornościowe z Twojej krwi przez łożysko. To pierwszy krok w budowaniu jego własnej odporności.

Odruchy – dziecko ssie kciuk, chwyta pępowinę, otwiera i zamyka buzię, mruga, ziewa. Wszystkie te odruchy będą kluczowe zaraz po urodzeniu.

Sen i czuwanie – dziecko ma już wyraźny rytm dobowy. Śpi około 20-22 godzin na dobę, a gdy nie śpi – jest bardzo aktywne! Co więcej, dziecko ma już marzenia senne z fazą REM – naukowcy na USG 4D zaobserwowali szybkie ruchy gałek ocznych podczas snu.

---

Brzuch w 28 tygodniu ciąży – zmiany w Twoim ciele

W 28 tygodniu ciąży Twój brzuch jest już wyraźnie widoczny i nie da się go ukryć. Wszyscy widzą, że jesteś w ciąży – i to już w zaawansowanej!

Macica wysoko ponad pępkiem

Macica w 28 tygodniu ciąży sięga już około 7-8 centymetrów powyżej pępka. Możesz ją wyczuć, kładąc rękę na brzuchu – jest twarda, okrągła, wyraźnie wypukła.

Licząc od spojenia łonowego (tej kości, którą czujesz na samym dole brzucha), macica ma już około 28 centymetrów wysokości. Tak, zgadza się – wysokość macicy w centymetrach mniej więcej odpowiada tygodniowi ciąży!

Od teraz macica będzie rosła o około 1 centymetr tygodniowo. Lekarz podczas wizyty zmierzy wysokość dna macicy – to ważny wskaźnik prawidłowego rozwoju ciąży.

Ucisk na przeponę i narządy

Wraz z rosnącą macicą zaczyna się jeden z najbardziej uciążliwych objawów trzeciego trymestru – ucisk na wszystkie narządy w jamie brzusznej.

Macica napiera na:

• Przeponę – przez co możesz odczuwać zadyszkę i problemy z oddychaniem
• Żołądek – co powoduje zgagę (szczególnie po posiłkach)
• Jelita – co prowadzi do zaparć
• Pęcherz – stąd częstomocz (znowu!)
• Nerki – czasem możesz odczuwać ból w okolicy nerek

U mnie w 28 tygodniu największym problemem była zadyszka. Wystarczyło wejście na pierwsze piętro, żeby poczuć, jakbym przebiegła maraton. Spacery po płaskim terenie – OK. Schody? Męczarnia. Pomagały częste przerwy, głębokie oddychanie i… po prostu akceptacja, że “tak już teraz będzie”.

Przyrost wagi

Do 28 tygodnia ciąży powinnaś przybrać na wadze około 7-11 kilogramów (jeśli Twoje BMI przed ciążą było prawidłowe). Ale pamiętaj – to tylko orientacyjne wytyczne!

Od 28 tygodnia możesz zacząć przybierać na wadze szybciej – około 0,5 kg tygodniowo. To normalne! Dziecko intensywnie rośnie, przybywają wody płodowe, zwiększa się objętość krwi.

Waga w 28 tygodniu to indywidualna sprawa – zależy od:

• Budowy ciała przed ciążą
• Stylu życia i aktywności fizycznej
• Diety
• Liczby płodów (ciąża mnoga = większy przyrost)

Jeśli martwisz się o wagę – porozmawiaj z lekarzem. On najlepiej oceni, czy Twój przyrost jest prawidłowy.

Rozstępy i świąd skóry

Wraz z rozciągającą się skórą mogą pojawić się rozstępy – czerwone lub fioletowe pręgi, najczęściej na brzuchu, biodrach i piersiach.

Niestety, nie da się ich w pełni zapobiec (to kwestia genetyki i elastyczności skóry), ale możesz zmniejszyć ich nasilenie:

✅ Nawilżaj skórę dwa razy dziennie kremem lub olejkiem dla ciężarnych
✅ Pij dużo wody – nawodnienie od wewnątrz jest kluczowe
✅ Jedz produkty bogate w witaminę C i E – wspierają produkcję kolagenu
✅ Masuj brzuch delikatnie podczas nakładania kremu

Świąd skóry na brzuchu w 28 tygodniu to najczęściej efekt jej rozciągania. Pomaga chłodny kompres, balsamy łagodzące i oczywiście – nawilżanie, nawilżanie, nawilżanie.

Pępek może się wywinąć

Jeśli jeszcze się nie wywinął, to w 28 tygodniu prawdopodobnie to zrobi! Pępek “wypycha się” na zewnątrz pod wpływem ciśnienia rosnącej macicy.

To całkowicie normalne i nie boli. Po porodzie wróci do swojej pierwotnej formy (choć może to potrwać kilka miesięcy).

---

Objawy w 28 tygodniu – co jest normalne?

Drugi trymestr – ten “złoty okres ciąży” – dobiegł końca. W 28 tygodniu zaczynają się objawy charakterystyczne dla trzeciego trymestru, które mogą być bardziej uciążliwe.

Skurcze Braxtona-Hicksa

To nieregularne, bezbolesne (lub lekko dokuczliwe) skurcze macicy. Macica jest mięśniem i ćwiczy przed porodem – to zupełnie normalne!

Jak je rozpoznać?

• Nagle brzuch robi się twardy jak kamień
• Po chwili (30-60 sekund) znowu mięknie
• Są nieregularne (nie nasilają się, nie przyspieszają)
• Nie towarzyszą im krwawienie ani silny ból

U mnie skurcze Braxtona-Hicksa w 28 tygodniu pojawiały się kilka razy dziennie – szczególnie wieczorami lub po większym wysiłku (np. zakupy, sprzątanie). Pomagało położenie się na lewym boku i głębokie oddychanie.

UWAGA: Jeśli skurcze są bolesne, regularne, nasilają się lub towarzyszą im krwawienie – natychmiast skontaktuj się z lekarzem! To może być objaw zagrażającego porodu przedwczesnego.

W 28 tygodniu nie powinnaś mieć więcej niż 10 skurczów na dobę. Jeśli masz więcej – zgłoś to lekarzowi.

Ból pleców i kręgosłupa

Wraz z rosnącym brzuchem zmienia się środek ciężkości Twojego ciała. Kręgosłup jest mocno obciążony, a więzadła rozluźniają się pod wpływem hormonu relaxyny (przygotowując się do porodu).

Efekt? Bóle dolnej części pleców, szczególnie pod koniec dnia.

Co pomaga:

✅ Regularne ćwiczenia dla ciężarnych (joga, pilates, pływanie)
✅ Unikanie długiego stania
✅ Odpowiednie obuwie (bez obcasów!)
✅ Poduszka ciążowa do spania
✅ Masaże (jeśli lekarz nie zalecił ograniczeń)

Ja uczęszczałam na zajęcia gimnastyki dla ciężarnych – i to była jedna z najlepszych decyzji! Ćwiczenia z piłką, rozciąganie, wzmacnianie mięśni – wszystko to znacznie zmniejszyło moje bóle pleców.

Obrzęki kostek i stóp

Lekkie obrzęki pod koniec dnia to norma – naczynia stają się bardziej przepuszczalne, a ciało zatrzymuje więcej płynów.

Co pomaga:

✅ Podnoś nogi do góry, gdy odpoczywasz
✅ Unikaj soli
✅ Noś wygodne buty
✅ Pij dużo wody (paradoksalnie!)
✅ Spaceruj regularnie

UWAGA: Nagły, intensywny obrzęk twarzy, dłoni i stóp może być objawem stanu przedrzucawkowego – skontaktuj się natychmiast z lekarzem!

Zgaga i zaparcia

Rosnąca macica napiera na żołądek i jelita, spowalniając ich pracę.

Zgaga – palące uczucie w przełyku po posiłkach
Zaparcia – rzadkie, utrudnione wypróżnienia

Co pomaga:

✅ Częste, małe posiłki (5-6 dziennie)
✅ Unikanie ciężkostrawnych potraw (tłuste, ostre, kwaśne)
✅ Spacery po posiłku
✅ Spanie z uniesioną górną częścią ciała
✅ Dużo błonnika i wody (zaparcia)

U mnie zgaga była szczególnie dokuczliwa wieczorami. Ratowały mnie małe porcje jogurtu naturalnego i unikanie pomidorów oraz cytrusów po 18:00.

Częstomocz – powraca!

Pamiętasz częstomocz z pierwszego trymestru? Witaj ponownie! W trzecim trymestrze częstomocz wraca ze zdwojoną siłą, bo rosnąca macica znowu uciska pęcherz.

Dodatkowo produkcja moczu wzrasta (nerki filtrują więcej płynów), a rozluźnione mięśnie dna miednicy (relaxyna!) mogą powodować drobne wycieki moczu przy kaszlu, śmiechu czy kichaniu.

To normalne i minie po porodzie. Na razie – planuj częste wizyty w toalecie!

Inne typowe objawy:

Żylaki nóg – rozszerzone, wyraźnie widoczne żyły na nogach (zwiększona objętość krwi + ciśnienie macicy)

Hemoroidy – bolesne, puchnące żyły wokół odbytu (zaparcia + ciśnienie macicy)

Skurcze łydek – bolesne skurcze mięśni łydek, szczególnie w nocy (niedobór magnezu?)

Zespół niespokojnych nóg – mrowienie i drętwienie nóg wieczorami

Trudności ze snem – duży brzuch utrudnia znalezienie wygodnej pozycji

“Ciążowy mózg” – trudności z koncentracją, zapominanie (to normalne!)

Zwiększone wydzielanie z pochwy – obfita, biała, bezwonna wydzielina (chroni kanał rodny)

Katar ciążowy – uczucie zatkanego nosa (rozszerzone naczynia w błonie śluzowej)

---

Badania w 28 tygodniu ciąży – co warto wykonać

28 tydzień ciąży to moment, w którym czeka Cię seria ważnych badań. To ostatni dzwonek na wykonanie niektórych testów!

USG III trymestru (28-32 tydzień)

To najważniejsze badanie tego okresu! Choć standardowo wykonuje się je między 28. a 32. tygodniem, wiele mam robi je właśnie w 28 tygodniu.

Co sprawdza lekarz podczas USG III trymestru?

✅ Anatomia płodu – ponowna szczegółowa ocena budowy narządów (część wad ujawnia się dopiero w trzecim trymestrze!)

✅ Wzrastanie płodu – pomiar masy i wymiarów dziecka (obwód główki, obwód brzuszka, długość kości udowej). Lekarz sprawdza, czy dziecko rośnie w prawidłowym tempie.

✅ Ułożenie płodu – czy dziecko jest już ułożone główką w dół (położenie główkowe), czy wciąż jest w pozycji pośladkowej lub poprzecznej

✅ Łożysko – umiejscowienie, stopień dojrzałości, czy nie ma oznak niewydolności

✅ Ilość płynu owodniowego – za dużo (wielowodzie) lub za mało (małowodzie) może wskazywać na problemy

✅ Szyjka macicy – długość i stan (wykluczenie ryzyka porodu przedwczesnego)

Dlaczego to badanie jest tak ważne?

USG III trymestru pozwala wykryć:

• Hipotrofię płodu (ograniczenie wzrastania) – najgroźniejsza diagnoza! Wymaga intensywnego nadzoru
• Makrosomię (nadmierną masę dziecka) – może być objawem cukrzycy ciążowej lub po prostu “takiej urody” dziecka
• Wady rozwojowe, które manifestują się dopiero w trzecim trymestrze
• Problemy z łożyskiem

U Adasia USG w 28 tygodniu wykazało, że wszystko jest w porządku – rósł w normie, był ułożony główką w dół, łożysko działało prawidłowo. To było ogromne ukojenie!

Test na przeciwciała anty-D (28-30 tydzień)

Jeśli masz grupę krwi Rh(-) ujemną, między 28. a 30. tygodniem ciąży musisz wykonać badanie na przeciwciała anty-D. Służy ono wykryciu konfliktu serologicznego.

Co to jest konflikt serologiczny?

To sytuacja, w której:

• Matka ma Rh(-)
• Dziecko ma Rh(+)
• Organizm matki zaczyna produkować przeciwciała przeciwko krwi dziecka (traktuje ją jako “wroga”)

Jeśli nie ma przeciwciał anty-D, między 28. a 30. tygodniem podaje się immunoglobulinę anty-D – zastrzyk, który zapobiega wytworzeniu przeciwciał. To kluczowy element profilaktyki!

Ważne: Jeśli masz Rh(+) – to badanie Cię nie dotyczy.

Test obciążenia glukozą – OSTATNI DZWONEK!

28 tydzień ciąży to ostatni moment na wykonanie testu obciążenia glukozą (OGTT), jeśli jeszcze go nie zrobiłaś. Standardowo wykonuje się go między 24. a 28. tygodniem.

Test służy wykryciu cukrzycy ciążowej – stanu, który może być niebezpieczny dla Ciebie i dziecka, jeśli pozostanie nieleczony.

Jeśli jeszcze nie zrobiłaś tego badania – zrób je teraz! Po 28 tygodniu może być już za późno na wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Morfologia krwi

Sprawdza liczbę krwinek, poziom hemoglobiny (wykrycie niedokrwistości).

Niedokrwistość (anemia) jest bardzo częsta w trzecim trymestrze ciąży. Jeśli zostanie wykryta, lekarz zaleci suplementację żelaza.

Badanie ogólne moczu

Sprawdza:

• Czy w moczu nie ma białka (objaw stanu przedrzucawkowego)
• Czy nie ma bakterii (infekcja układu moczowego)
• Poziom glukozy w moczu

Wizyta u lekarza

Podczas wizyty lekarz lub położna:

✅ Zważy Cię – kontrola przyrostu masy ciała
✅ Zmierzy ciśnienie – wysokie ciśnienie może być objawem gestozy
✅ Zmierzy wysokość dna macicy – sprawdzenie, czy macica rośnie zgodnie z tygodniem ciąży
✅ Posłucha akcji serca dziecka – przy pomocy dopplera
✅ Zapyta o ruchy dziecka – jak często je czujesz

Od 28 tygodnia wizyty u lekarza są częstsze – zwykle co 2 tygodnie (wcześniej były co 4 tygodnie).

---

Twoje dziecko Cię doskonale słyszy – jak budować więź w 28 tygodniu

A teraz coś, co jest mi szczególnie bliskie jako logopedce i mamie: komunikacja z dzieckiem w 28 tygodniu ciąży.

Właśnie teraz, gdy słuch i mózg Twojego dziecka są już doskonale rozwinięte, warto intensywnie budować więź przez rozmowy, śpiewanie i muzykę.

Dlaczego warto rozmawiać z dzieckiem w 28 tygodniu?

Komunikacja prenatalna to nie fanaberia rozczulonych mam. To realny sposób na:

✅ Budowanie więzi – zanim jeszcze zobaczysz twarz dziecka
✅ Wspieranie rozwoju mózgu – każdy bodziec słuchowy to nowe połączenia nerwowe
✅ Uczenie dziecka Twojego głosu – po urodzeniu będzie Cię rozpoznawać i uspokajać się
✅ Redukcję Twojego stresu – rozmowy z dzieckiem relaksują!

Badania potwierdzają, że dzieci, które doświadczały regularnej komunikacji prenatalnej:

• Częściej rodzą się spokojniejsze
• Łatwiej się uspokajają (rozpoznają głos mamy!)
• Szybciej nabywają umiejętności językowe

Jak rozmawiać z dzieckiem w 28 tygodniu?

Opowiadaj o swoim dniu

Nie musisz wymyślać bajek ani mówić specjalnych słów. Po prostu opowiadaj, co robisz:

“Dzisiaj byliśmy na zakupach, kupiłam Ci pierwsze ubranka. Są takie małe! Jak się urodzisz, założę Ci ten niebieski pajacyk.”

Śpiewaj kołysanki

Śpiewaj te same piosenki regularnie. Po urodzeniu będą one magicznie uspokajać Twoje dziecko – sprawdzone!

Nieważne, czy masz słuch. Dziecko kocha Twój głos, niezależnie od tego, czy śpiewasz fałszywie.

Czytaj na głos

Książki, wiersze, artykuły – cokolwiek. Dziecko zapamięta rytm Twojego głosu.

U Adasia ulubione były wiersze Jana Brzechwy – “Żaby” i “Lokomotywa”. Recytowałam je codziennie w 28-30 tygodniu. Po urodzeniu? Przestawał płakać, gdy je słyszał!

Słuchajcie razem muzyki

Włącz ulubioną muzykę i obserwuj reakcje dziecka. Może zauważysz, że maluszek kopie w rytm!

Najważniejsza zasada: słuchaj tego, co lubisz. Jeśli relaksujesz się przy muzyce klasycznej – świetnie. Jeśli przy Coldplay – też super. Dziecko wyczuwa Twoje emocje, więc jeśli Ty jesteś spokojna i szczęśliwa, ono też.

U nas “przebojem” był Louis Armstrong – “What a Wonderful World”. Ta piosenka towarzyszyła nam od 26 tygodnia. Po urodzeniu działała magicznie na uspokojenie kolek!

Partner też powinien rozmawiać!

Zachęć tatę (lub drugiego rodzica) do rozmów z dzieckiem. Głos taty jest równie ważny!

Dziecko po urodzeniu rozpozna głos ojca i będzie reagować na niego ze spokojem.

U nas wieczorne rozmowy męża z Adasiem były najpiękniejszymi chwilami ciąży. Mąż siadał obok, kładł rękę na brzuchu i opowiadał synowi o swoim dniu w pracy. Adaś odpowiadał kopnięciami. To budowało więź nie tylko między nimi, ale także wzmacniało naszą relację jako rodziny.

➡️ Więcej o komunikacji prenatalnej przeczytasz w moim artykule: Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje

Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje

---

Ułożenie dziecka w 28 tygodniu

W 28 tygodniu ciąży ułożenie dziecka jeszcze nie jest ostateczne – maluszek ma wciąż trochę miejsca, żeby się obracać.

Jakie może być ułożenie?

Położenie główkowe (głową w dół) – to najbardziej optymalne ułożenie do porodu. Około 60-70% dzieci w 28 tygodniu jest już ułożonych główką w dół.

Położenie pośladkowe (pośladkami w dół) – dziecko jest odwrócone “do góry nogami”. W 28 tygodniu około 25% dzieci ma takie ułożenie.

Położenie poprzeczne – dziecko leży w poprzek brzucha. To rzadkie w 28 tygodniu.

Czy powinienem się martwić, jeśli dziecko nie jest główką w dół?

NIE! W 28 tygodniu to zupełnie normalne, że dziecko jest w położeniu pośladkowym lub poprzecznym. Ma jeszcze czas, żeby się obrócić!

Większość dzieci przyjmuje ostateczne położenie główkowe między 32. a 36. tygodniem ciąży. Niektóre obracają się nawet kilka dni przed porodem!

Dopiero jeśli po 36-37 tygodniu dziecko wciąż jest w położeniu pośladkowym, lekarz może zaproponować:

• Obrót zewnętrzny płodu – zabieg, w którym lekarz próbuje obrócić dziecko przez powłoki brzuszne
• Cesarskie cięcie – jeśli obrót się nie uda lub jest przeciwwskazany

U Adasia w 28 tygodniu wszystko było OK – był już główką w dół i tam pozostał aż do porodu.

---

Liczenie ruchów dziecka – jak i po co?

28 tydzień ciąży to moment, w którym warto zacząć systematycznie liczyć ruchy dziecka. To prosty sposób na monitorowanie jego stanu.

Dlaczego to ważne?

Regularne ruchy dziecka to oznaka, że:

• Dziecko jest aktywne i zdrowe
• Dostaje wystarczająco dużo tlenu i składników odżywczych
• Nie ma problemów z łożyskiem

Nagły brak ruchów lub znaczne zmniejszenie aktywności może być objawem problemów i wymaga konsultacji lekarskiej.

Jak liczyć ruchy dziecka?

Metoda 1: “10 ruchów w 2 godziny”

1. Wybierz porę dnia, gdy dziecko jest zwykle aktywne (np. wieczorem)
2. Połóż się wygodnie na lewym boku
3. Licz każdy ruch dziecka (kopnięcie, muśnięcie, przewrócenie się)
4. Powinnaś poczuć minimum 10 ruchów w ciągu 2 godzin

Metoda 2: “10 ruchów w ciągu dnia”

Po prostu zwracaj uwagę na ruchy dziecka przez cały dzień. Jeśli do wieczora poczułaś co najmniej 10 wyraźnych ruchów – wszystko OK.

Co zrobić, jeśli dziecko się nie rusza?

Zanim zaczniesz panikować, spróbuj:

✅ Zjedz coś słodkiego (wzrost glukozy pobudza dziecko)
✅ Połóż się na lewym boku i poczekaj 15-20 minut
✅ Włącz muzykę
✅ Delikatnie potrząśnij brzuchem

Jeśli po 2 godzinach wciąż nie czujesz ruchów – dzwoń do lekarza lub jedź na SOR. Lepiej dmuchać na zimne!

---

Wybór szpitala – ostatni dzwonek!

28 tydzień ciąży to dobry moment, żeby zacząć myśleć o wyborze szpitala, w którym chcesz urodzić.

Jak wybrać szpital?

Zapytaj znajomych – najlepsze rekomendacje to te od kobiet, które tam rodziły

Sprawdź opinie w internecie – fora, grupy na Facebooku, Google reviews

Odwiedź szpital – wiele szpitali organizuje dni otwarte lub umożliwia zwiedzanie sali porodowej

Zapytaj lekarza prowadzącego – zna lokalne szpitale i może polecić najlepszy

Sprawdź, czy szpital ma:

✅ Oddział noworodkowy (OITN) – na wypadek problemów z dzieckiem
✅ Możliwość “rooming-in” – dziecko przy mamie od razu po porodzie
✅ Wsparcie przy karmieniu piersią
✅ Możliwość obecności partnera przy porodzie

Kiedy się zdecydować?

Nie ma pośpiechu! Masz jeszcze około 3 miesięcy. Ale warto zacząć się rozglądać, żeby mieć czas na spokojne przemyślenie decyzji.

Ja w 28 tygodniu zaczęłam zbierać opinie o szpitalach w okolicy. Ostateczną decyzję podjęłam w 32 tygodniu – i czułam się z nią bardzo komfortowo.

---

Co powinno Cię zaniepokoić w 28 tygodniu?

Większość objawów w 28 tygodniu ciąży jest normalnych i nie ma powodu do paniki. Ale są sygnały, które wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej:

Dzwoń do lekarza lub jedź na SOR, jeśli:

🚨 Krwawienie z pochwy – nawet niewielkie plamienie wymaga konsultacji. Intensywne krwawienie to sygnał alarmowy.

🚨 Silny, ostry ból brzucha – szczególnie jeśli nie ustępuje i towarzyszy mu twardnienie brzucha. Może to być objaw odklejenia łożyska.

🚨 Regularne, bolesne skurcze – jeśli występują co 10 minut lub częściej i nie ustępują po odpoczynku. To może być objaw zagrażającego porodu przedwczesnego.

🚨 Nagły, intensywny obrzęk twarzy, dłoni, stóp – połączony z silnym bólem głowy, problemami z widzeniem lub bólem pod żebrami. To objawy stanu przedrzucawkowego (gestozy).

🚨 Brak ruchów dziecka przez dłuższy czas – jeśli przez ponad 2 godziny nie czujesz żadnych ruchów (po próbach pobudzenia dziecka).

🚨 Gorączka powyżej 38°C – może świadczyć o infekcji wymagającej leczenia.

🚨 Nagły wyciek płynu z pochwy – może to być objaw pęknięcia błon płodowych.

🚨 Intensywne wymioty – jeśli nie możesz nic zatrzymać i pojawiają się objawy odwodnienia.

Kiedy iść do lekarza planowo (w ciągu 24h):

⚠️ Uporczywy świąd całego ciała (może być objawem cholestazy ciążowej)
⚠️ Silne bóle głowy, które nie ustępują po paracetamolu
⚠️ Zaburzenia widzenia (mroczki, rozbłyski)
⚠️ Nietypowa wydzielina z pochwy (żółta, zielona, śmierdzącą)

Złota zasada: Jeśli czujesz, że coś jest nie tak – ZAWSZE konsultuj to z lekarzem. Lepiej dmuchać na zimne. Żaden lekarz nie wyśmieje Cię za “fałszywy alarm” – Twoje zdrowie i zdrowie dziecka są najważniejsze.

---

---

Podsumowanie

28 tydzień ciąży to moment przełomowy – początek trzeciego, ostatniego trymestru i oficjalne wkroczenie na ostatnią prostą przed spotkaniem z Twoim dzieckiem. To czas intensywnych zmian zarówno u dziecka, jak i u Ciebie.

Najważniejsze rzeczy do zapamiętania:

✅ Trzeci trymestr zaczęty – przed Tobą około 12 tygodni do porodu

✅ Twoje dziecko ma około 37-38 cm długości, waży około 1 kg i wygląda coraz bardziej jak prawdziwe niemowlę

✅ Płuca produkują surfaktant – dziecko mogłoby potencjalnie przeżyć poza brzuchem (95-96% szans przy odpowiedniej opiece)

✅ Mózg rozwija się najintensywniej – tworzą się fałdy, bruzdy, miliardy nowych połączeń nerwowych

✅ Dziecko otwiera oczy – po raz pierwszy! Widzi światło, cień, rozmyte kształty

✅ Słuch doskonale rozwinięty – dziecko doskonale Cię słyszy, rozpoznaje głosy, zapamiętuje muzykę. To idealny moment na intensywną komunikację prenatalną!

✅ USG III trymestru (28-32 tydzień) – najważniejsze badanie tego okresu. Sprawdza wzrastanie płodu, ułożenie, łożysko

✅ Immunoglobulina anty-D dla Rh(-) – między 28-30 tygodniem, jeśli masz ujemny czynnik Rh

✅ Ułożenie dziecka wciąż się zmienia – nie martw się, jeśli dziecko nie jest główką w dół. Ma jeszcze czas!

✅ Liczenie ruchów dziecka – od 28 tygodnia warto zacząć systematycznie monitorować aktywność dziecka (minimum 10 ruchów w ciągu 2 godzin)

✅ Wybór szpitala – czas zacząć się rozglądać!

✅ Objawy trzeciego trymestru – skurcze Braxtona-Hicksa, ból pleców, zadyszka, zgaga, obrzęki – to normalne!

✅ Słuchaj swojego ciała – większość objawów jest normalna, ale jeśli coś Cię niepokoi – konsultuj z lekarzem

Pamiętam swój 28 tydzień ciąży jak przez mgłę – tę mieszankę ekscytacji (“Jestem już na ostatniej prostej!”) i zmęczenia (“Jeszcze 12 tygodni to wieczność…”). Ale jednocześnie to był piękny czas. Czas, gdy Adaś intensywnie reagował na mój głos, miał czkawkę, kopał w rytm muzyki i budował ze mną więź, której fundamenty kładliśmy już w brzuchu.

Ciesz się tym czasem. Twoje dziecko Cię słyszy. Twoje dziecko Cię czuje. Twoje dziecko Cię kocha – już teraz, zanim jeszcze ujrzysz jego buzię.

Jesteś niesamowita. Twoje ciało tworzy nowe życie. A Twoje dziecko – już teraz – przygotowuje się do spotkania z Tobą.

---

Przeczytaj też:

Artykuły o rozwoju dziecka (seria Bystrzak):

• Stymulacja prenatalna – Twoje dziecko Cię słyszy i czuje – Poznaj sprawdzone sposoby komunikacji z dzieckiem w brzuchu i dowiedz się, jak rozmowy, muzyka i dotyk wspierają jego rozwój
• Percepcja słuchowa – jak rozwijać słuch dziecka – Rozwój słuchu rozpoczyna się w brzuchu, a kontynuuje przez pierwsze lata życia
• Rozwój mowy – kiedy i jak zaczyna się mowa dziecka – Fundamenty mowy kładą się już w okresie prenatalnym

Artykuły o ciąży tydzień po tygodniu:

• 20 tydzień ciąży – połowa drogi! Co czeka Cię i Twoje dziecko – Magiczny półmetek ciąży i pierwsze odczuwalne ruchy dziecka
• 26 tydzień ciąży – objawy, rozwój i odczucia – Twoje dziecko doskonale Cię słyszy i zaczyna otwierać oczy
• 24 tydzień ciąży – kompleksowy przewodnik – Intensywny rozwój zmysłów i kolejny etap rozwoju słuchu

---