Odczytywanie emocji zakodowanych w zachowaniu i języku jest jedną z ważniejszych kompetencji zapewniających prawidłowe relacje w społeczeństwie. Jak jednak odczytać to, co niewypowiedziane? Nasza mimika, gesty i postawa ciała potrafią przekazać wiele emocji. Dodatkowo w połączeniu z komunikatem językowym są nośnikiem różnorodnych treści i znaczeń. “Co oni mówią? Co oni myślą? Ćwiczenia rozwijające umiejętność nazywania emocji” okazują się być sporą pomocą w rozpoznawaniu i nazywaniu uczuć, nastrojów i emocji zakodowanych na twarzy, przekazywanych w postawie ciała, w zachowaniu, ale i poprzez dopełniające je wypowiedzi. Publikacja przedstawia prosty algorytm, z pomocą którego krok po kroku dziecko uczy się odczytywać widziane, a nie zawsze nazywane wprost emocje w zachowaniu i języku.
Zawartość
Książka w formie ćwiczeń rozwijających umiejętność nazywania emocji liczy 120 kolorowych stron, w skład których wchodzi:
- 54 całostronicowych fotografii dla dziecka (strony parzyste),
- pytania tworzące spójny tok rozmowy dziecka z dorosłym – terapeutą, rodzicem, nauczycielem (strony nieparzyste)
Publikacja zbindowana jest drutową spiralą. To bardzo praktyczne rozwiązanie pozwalające przedstawiać w polu widzenia dziecka wyłącznie jemu dedykowaną do ćwiczeń ilustrację, a terapeucie ewentualnie śledzić konspekt rozmowy.
Dla kogo?
Proponowane w książce fotografie i załączone do nich pytania, dzięki skupieniu uwagi dziecka na mimice, gestach oraz kontekście sytuacyjnym (m.in. otoczenie, czas, relacja z innymi bohaterami zdjęcia) pomagają krok po kroku (z pytania na pytanie) rozpoznawać i nazywać emocje widziane na twarzy, przekazywane w postawie ciała, w zachowaniu, ale i poprzez komunikaty językowe.
Publikacja dedykowana jest m.in. dzieciom i młodzieży z trudnościami w obszarach umiejętności społecznych (w tym ze spektrum autyzmu i niepełnosprawnością intelektualną). Sprawdzi się w terapii indywidualnej i grupowej.
Typy zadań
Publikacja podzielona jest na 3 części:
- Co oni mówią? – na zdjęciach w tej części chmurki z ostrymi zakończeniami idącymi od ust wskazują, że osoba coś mówi (zadaniem dziecka jest odczytać emocje ukryte w zachowaniu i wyglądzie osoby i spróbować uzupełnić chmurki przykładową wypowiedzią).
- Co oni myślą? – chmurki z kółeczkami idącym od głowy informują, że osoba o czymś myśli.
- Co oni mówią? Co oni myślą? – na zdjęciach są dwie osoby: jedna mówi, druga myśli.
Sposób pracy z ćwiczeniami
Dorosły prezentuje dziecku konkretną fotografię (i pozostawia ją w zasięgu jego wzroku), a rozmowa dotycząca zdjęcia toczy się zgodnie z kolejno pojawiającymi się w konspekcie pytaniami.
Po spostrzeżeniu osoby lub kilku postaci widniejących na ilustracji (Kto jest na zdjęciu?), dziecko próbuje opisać jej/ich wygląd. Pytania dorosłego skupiają się wyłącznie tylko na tych cechach wyglądu i mowy ciała, które w konkretnym przypadku są nośnikami treści, czyli wyrażają emocje (np. Co płynie po policzkach dziewczyny? Jakie usta ma dziewczyna? Czy pan marszczy nos i brwi? Gdzie patrzy chłopiec?). Dziecko z pomocą pytań dorosłego próbuje wnioskować o znaczeniu wymienianych gestów i zachowań (O czym to świadczy? Na co to wskazuje? Dlaczego pan gestykuluje?).
Kolejna grupa pytań zogniskowana jest wokół okoliczności świata przedstawionego na ilustracji – konkretnego miejsca, otoczenia, rekwizytów, ubrań (Gdzie są dziewczyna i chłopak? Jakiego koloru są ich ubrania? Co znajduje się przed dziewczyną i chłopakiem?).
Padające następnie pytania ‘dlaczego’ z dodaniem czynności kierują uwagę dziecka na przyczynę konkretnego zachowania bohaterów (Dlaczego klaszcze? Dlaczego patrzą przez lupę? Dlaczego chłopak robi zdjęcie?).
W następnym etap ćwiczeń dziecko stara się wskazać, które z wymienionych kilku zdań pasuje do sytuacji przedstawionej na zdjęciu.
Końcowe zadanie sprawdza, czy dziecko potrafi odczytać i nazwać, co czuje osoba na zdjęciu. Wyboru należy dokonać z trzech zaproponowanych emocji.
Publikacja “Co oni mówią? Co oni myślą? Ćwiczenia rozwijające umiejętność nazywania emocji” Amandy Hopkins ćwicząca odczytywanie emocji w zachowaniu i języku ukazała się nakładem Wydawnictwa Harmonia.
Do rozmowy o emocjach i relacjach społecznych polecam również “Pajdohistoryjki”. O rymowanej serii historyjek przeczytać można we wpisie – „Pajdohistoryjki” – pretekst do zabaw językowych, rozmów o sobie i świecie oraz zachęta do małych i dużych podróży.
Jeśli z kolei szukacie literatury w nurcie bajkoterapii, czyli opowiadań i bajek wspomagających rozwój emocjonalny dziecka, koniecznie zerknijcie na „Zwierz się zwierza. Bajki o ważnych emocjach i wielkich wyzwaniach”, cykl „Niewielka książka o wielkich emocjach” oraz picturebook „Co robią uczucia?”.
