Praktyczne wsparcie w rozwijaniu percepcji słuchowej u dzieci z autyzmem – “Autyzm. Blok terapeutyczny. Percepcja słuchowa”

Seria “Autyzm. Blok terapeutyczny. Percepcja słuchowa” autorstwa Agnieszki Bali stanowi wartościową propozycję dla terapeutów i rodziców pracujących z dziećmi ze spektrum autyzmu. Ta trójczęściowa publikacja to przemyślany zestaw ćwiczeń rozwijających umiejętności percepcji słuchowej – obszaru często wymagającego szczególnej uwagi w terapii. Materiały zostały zaprojektowane ze zrozumieniem specyficznych potrzeb dzieci z autyzmem, oferując proste i efektywne ćwiczenia, które stopniowo budują pewność w interpretowaniu i reagowaniu na bodźce dźwiękowe.

Zawartość i struktura materiałów

Seria składa się z trzech części, każda zawierająca około 50 kart ćwiczeniowych o wymiarach 33 cm x 24 cm. Zaletą tych materiałów jest stopniowe zwiększanie trudności zadań, co umożliwia dostosowanie tempa pracy do indywidualnych możliwości dziecka.

Praca rozpoczyna się od podstawowych ćwiczeń uwagi i dyskryminacji słuchowej. Karty koncentrują się na identyfikacji dźwięków zwierząt i otoczenia (np. “Posłuchaj i wskaż zwierzę, które wydaje dźwięk: wąż – sss; dzięcioł – stuk, stuk”). Następnie materiał przechodzi do prostych poleceń słuchowych, gdzie dziecko uczy się wskazywać przedmioty i osoby wykonujące określone czynności. Ćwiczenia rozwijają także umiejętność identyfikacji obrazków na podstawie nazw wypowiadanych przez terapeutę.

Kolejne ćwiczenia rozwijają wcześniej nabyte umiejętności, wprowadzając bardziej złożone zadania, które skupiają się na wskazywaniu wielu obrazków w sekwencji (np. “Posłuchaj, wskaż wszystkie obrazki: wieże, wiatraki, balony…”). Dziecko uczy się identyfikować konkretne elementy na ilustracjach, zapisując ich nazwy w wyznaczonych miejscach. Przygotowano również karty wprowadzające kategoryzację (np. “Posłuchaj i wskaż: owoce, warzywa, nabiał…”), a także koncentrujące się na rozpoznawaniu czasowników i emocji.

Trzecia część stanowi najbardziej zaawansowany poziom, gdzie dziecko pracuje nie tylko nad percepcją, ale także przetwarzaniem i produkcją słuchową. Karty zawierają historyjki obrazkowe wymagające sekwencyjnego układania wydarzeń na podstawie słuchanych tekstów.

Każda część zawiera dostęp do nagrań w formacie MP3, które można pobrać skanując kod QR lub wpisując podany adres internetowy. Nagrania są zorganizowane w osobne pliki, co pozwala terapeucie na tworzenie różnorodnych sekwencji dźwiękowych dostosowanych do potrzeb dziecka.

Wartość terapeutyczna i merytoryczna

Główną zaletą recenzowanych materiałów jest kompleksowe podejście do rozwijania percepcji słuchowej. Autorka wyraźnie określa umiejętności, które są rozwijane poprzez zaproponowane ćwiczenia:

1. Umiejętności podstawowe:
   • Uwaga słuchowa
   • Pamięć słuchowo-słowna
   • Analiza i synteza słuchowa
   • Koordynacja słuchowo-wzrokowa
2. Umiejętności kształtowane:
   • Dostrzeganie i lokalizowanie źródła dźwięku
   • Rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków
   • Rytmizowanie
   • Przetwarzanie i zapamiętywanie dźwięku werbalnego
   • Łączenie percepcji słuchowej z procesem komunikacji językowej

Przydatnym elementem materiałów jest określenie, kiedy należy rozpocząć pracę z blokami. Autorka zaznacza, że dziecko powinno już posiadać zdolność dostrzegania dźwięków w otoczeniu, rozpoznawania ich i różnicowania. To pomocne wskazówki dla terapeutów i rodziców, którzy mogą właściwie ocenić gotowość dziecka do pracy z materiałami.

Materiały oferują trzy typy stymulacji słuchowej:

• Reakcje na dźwięk osoby siedzącej obok dziecka
• Reakcje na dźwięk odtwarzany z urządzenia multimedialnego w słuchawkach
• Reakcje na dźwięk odtwarzany z urządzenia multimedialnego z wolnego pola

Ta różnorodność umożliwia dostosowanie ćwiczeń do indywidualnych możliwości dziecka.

Szata graficzna i wykonanie

Materiały zaprojektowano z myślą o potrzebach dzieci z autyzmem. Szata graficzna nie jest przesadnie kontrastowa, a stonowana kolorystyka wspiera koncentrację. Ilustracje są czytelne, bez zbędnych szczegółów, które mogłyby rozpraszać uwagę dziecka.

Format 33 cm x 24 cm jest odpowiedni do pracy terapeutycznej – wystarczająco duży, by dziecko mogło wygodnie wskazywać elementy. Materiały wydane są na sztywnym papierze, co zapewnia ich trwałość przy regularnym użytkowaniu.

Organizacja nagrań w osobnych plikach umożliwia terapeucie tworzenie własnych sekwencji, co zwiększa możliwości adaptacji materiału do potrzeb dziecka.

Podsumowanie

“Autyzm. Blok terapeutyczny. Percepcja słuchowa” to wartościowy materiał terapeutyczny dla dzieci ze spektrum autyzmu. Trzy części serii tworzą spójny program rozwijający umiejętności słuchowe od podstaw do bardziej złożonych zadań.

Materiały wyróżniają się:

• Systematycznym układem ćwiczeń o rosnącym poziomie trudności
• Integracją z nagraniami audio
• Grafiką dostosowaną do potrzeb percepcyjnych dzieci z autyzmem
• Jasnymi instrukcjami dla terapeutów i opiekunów
• Możliwością dostosowania do indywidualnych potrzeb dziecka

Seria ta może być cennym narzędziem dla terapeutów pracujących z dziećmi ze spektrum autyzmu oraz dla rodziców wspierających rozwój swoich dzieci w domu. Materiały skutecznie rozwijają umiejętności słuchowe, a pośrednio także wspierają rozwój mowy i komunikacji, co jest ważne dla ogólnego funkcjonowania dziecka z autyzmem.

W terapii dzieci z autyzmem, gdzie często dominują metody wizualne, seria “Percepcja słuchowa” przypomina o znaczeniu rozwoju umiejętności słuchowych jako istotnego elementu skutecznej komunikacji.