„Historyjki obrazkowe na koncentrację” to zestaw 20 4-elementowych historyjek, które sprawdzają się nie tylko podczas tradycyjnych ćwiczeń rozumienia upływu czasu, następowania po sobie przyczynowo-skutkowych zależności i zmian, ale przede wszystkim pozwalają wypracować u dzieci szczególnego rodzaju skupienie, uwagę i spostrzegawczość, czyli szeroko rozumianą koncentrację nader pożądaną zwłaszcza we współczesnej wielobodźcowej i stechnicyzowanej kulturze, raczej rozpraszającej niż służącej skupieniu. Ćwiczenia koncentracji doskonale sprawdzają się w pracy indywidualnej i grupowej.
U podstaw rozumienia przyczynowo-skutkowych zależności ujętych w formie tradycyjnych i tylko złudnie niepozornych edukacyjnie historyjek obrazkowych leżą różnorakie umiejętności: budowanie szeregów lub sekwencji, rozumienie upływu czasu, a więc przemijania zdarzeń i następowania po sobie zmian, dostrzeganie relacji między następującymi po sobie zdarzeniami, rozpoznawanie znaczeń w obrazkach, ale i wyobrażanie sobie działań i relacji mających miejsce przed czymś (co było najpierw, więc co jest przyczyną) i po czymś (co było później, więc jest skutkiem).
„Historyjki obrazkowe na koncentrację” dodatkowo wymagają od dziecka szczególnego skupienia i spostrzegawczości, czyli szeroko rozumianej koncentracji.
Zawartość zestawu
- 20 dwustronnych kolorowych kart formatu A4 – awers przedstawia historyjkę obrazkową złożoną z 4 elementów do rozcięcia, na rewersie widnieje zdjęcie tematycznie związane z historyjką,
- broszura licząca 8 stron formatu A5 zawierająca instruktażowy opis wykorzystania historyjek obrazkowych w terapii i zabawie oraz przykłady zabaw z wykorzystaniem obrazków,
- 1 koszulka foliowa z kieszonkami,
- tekturowa teczka na gumkę mieszcząca wszystkie pomoce.
Praca z zestawem
W wypracowaniu wspomnianej szczególnej uwagi, pożądanej we współczesnej wielobodźcowej, stechnicyzowanej kulturze, raczej rozpraszającej niż służącej skupieniu, pomaga zestaw 20 4-elementowych historyjek, które dziecko stara się ułożyć w odpowiedniej kolejności.
Najpopularniejszy sposób pracy z wieloelementowymi historyjkami (który należny modyfikować w zależności od posiadanych kompetencji i ćwiczonych umiejętności dziecka) polega na ułożeniu wymieszanych kolejnością obrazków z góry na dół, następnie opowiadaniu treści poszczególnych obrazków, a dopiero później na przystąpieniu do linearnego układania historyjki obrazkowej (od lewej do prawej) wraz z opowiadaniem o treści znajdującej się na obrazkach.
Zestaw zawiera foliową kieszonkę na elementy układanki, która sugeruje dwuwersowe układanie historyjki poprzez wkładanie kolejnych obrazków do plastikowych kieszonek (2×2). Po poprawnym ułożeniu obrazków i odwróceniu plastikowych kieszonek powstaje ilustracja tematycznie związana z historyjką, która w zamierzeniu autorów jest potwierdzeniem prawidłowego rozwiązania oraz nagrodą za poprawnie wykonane zadanie.
W terapii częściej zwracam uwagę na linearne tworzenie historyjki (w ciągu od lewej do prawej), układanie zdjęcia kryjącego się na rewersie kart traktując jako dodatkowe zadanie w ramach ćwiczeń analizy i syntezy wzrokowej.
Zalety zestawu
Dokładnie przemyślana konstrukcja historyjki, tj. niewielkie różnice między ilustracjami (na każdym kolejnym obrazku przybywa jeden element, np. jeden składnik kanapki, jeden pomalowany paznokieć, jeden kolejny etap budowanego karmnika) sprawiają, że trzeba naprawdę skupić uwagę, dokładnie obejrzeć wszystkie szczegóły na czterech częściach historyjki, porównać je ze sobą, co pozwala zdecydować o prawidłowej kolejności obrazków.
Następstwo obrazków wynika z zależnej między sobą malejącej lub wzrastającej ilości elementów (np. przybywa nadmuchanych przez pana balonów, przez co ubywa tych jeszcze nie gotowych, pojawia się coraz więcej wykonanych przez malucha babek z piasku, równocześnie znikają z zasięgu jego ręki foremki).
W przypadku linearnego (bez możliwości sprawdzenia prawidłowego układu kolejnych obrazków definiowanego poprawnym ułożeniem ilustracji z rewersu) układania historyjek, dopuszczam dwa rozwiązania (układy) obrazków odpowiednio skomentowane, np. pani może rozwieszać pranie lub je zbierać po wyschnięciu, dziewczynka może się ubierać do wyjścia na zewnątrz lub rozbierać po przyjściu do domu.
Przedstawione sytuacje odwołują się do doświadczeń bliskich dzieciom (czynności z codziennej rutyny – przygotowywanie posiłku, ubieranie się; popularne formy spędzania czasu – wycieczki do lasu, prace plastycznych, wycinanki, zabawy w piasku, układanie puzzli; sytuacje z życia codziennego – pomoc w obowiązkach domowych), ale także do zdarzeń dotyczących dorosłych (np. malowanie paznokci, wieszanie obrazów na ścianie, sadzenie kwiatków). Prezentowane sytuacje budują więc w umyśle dziecka rzeczywisty obraz świata.
Historyjki drukowane są na twardych, zafoliowanych kartach, a po rozcięciu każdy obrazek w prawym górnym rogu jest oznaczony liczbą, dzięki której łatwo można odnaleźć obrazki z tej samej historyjki.
Dodatkowe zastosowanie
Historyjki prócz tradycyjnego układania w odpowiedniej kolejności można wykorzystać do terapii i zabawy w różny sposób. Nadadzą się do:
- ćwiczeń tworzenia narracji (opowiadanie historyjki do wybranego tylko obrazka lub ilustracji widniejącej na rewersie),
- odzwierciedlania treści historyjki ruchem i gestem (popularne kalambury),
- ćwiczeń językowych (nadawanie tytułu historyjce np. w formie równoważników zdań, poszukiwanie słów kluczy danej historyjki w formie rzeczowników),
- ćwiczeń myślenia przyczynowo-skutkowego (opowiadanie historyjki mimo brakującego jednego elementu),
- rysowania, malowania, przedstawiania teatrzyków historyjek lub tylko ich fragmentów opowiadanych przez inne dziecko lub dorosłego.
Owocnej nauki i zabawy!
„Historyjki obrazkowe na koncentrację” wydane zostały nakładem Wydawnictwa Harmonia.
Zainteresowanych historyjkami obrazkowymi w terapii logopedycznej odsyłam do wpisu – Historyjki obrazowe – doskonały pretekst do ćwiczeń językowych, w których dużo uwagi poświęcam ćwiczeniom kładącym nacisk na budowanie poprawnych struktur zdaniowych przy okazji układania historyjek.
