„Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” – przewodnik dla rodziców XXI wieku

„Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” to nie jest kolejna książka o wychowaniu. To głęboka analiza współczesnej młodzieży, której siła tkwi w różnorodności perspektyw i konkretach, a nie ogólnikach. Jest pozycją obowiązkową dla każdego, kto pragnie zrozumieć i wspierać młodzież w tym skomplikowanym okresie przejścia w dorosłość. Dzięki niej można nie tylko zrozumieć, ale i nawiązać autentyczny dialog z pokoleniem, które scrolluje przez życie z niezwykłą prędkością. Zaangażowania specjalistów z różnych dziedzin dostarcza pełniejszego obrazu wyzwań, przed którymi staje współczesna młodzież. „Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” stają się kompasem w labiryncie wychowania. Książka ta nie tylko mapuje teren adolescencji, ale również podpowiada, jak skutecznie poruszać się po nim.

„Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” to książka pod patronatem PrzystanekRodzinka.pl.

Na naszym Facebooku i Instagramie czekają 🎁 rozdania z książkami „Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” .

Autorki i interdyscyplinarni rozmówcy

Autorki – Agata Frońska, Katarzyna Kowalska-Bębas i Patrycja Frania – rozmawiające z ekspertami, nie postrzegają siebie jako ekspertek, lecz jako matki, które dzielą się z czytelnikami swoimi przemyśleniami na temat wspierania rozwoju swoich dzieci.

W książce prowadzą dyskusje z ekspertami, takimi jak neurodydaktyk Marek Kaczmarzyk, Łukasz Srokowski – specjalista od socjologii edukacji, pedagożka Anna Kasprzycka, specjalistka od terapii Jowita Wowczak, psychoterapeutka Katarzyna Panejko-Wanat oraz seksuolożka Katarzyna Gałązka.

„Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” – dylematy rodziców XXI wieku

Kolejne rozdziały książki są zapisem szczerych rozmów autorek ze specjalistami. W dialogach znajdziemy kluczowe odpowiedzi na m.in. takie pytania, jak:

Jak społeczeństwo sieciowe wpływa na tożsamość, relacje oraz samopoczucie nastolatków?

Gdzie jest granica między nadopiekuńczością a zaniedbaniem?

Uzależnienia cyfrowe czy substancje psychoaktywne? Co jeszcze spędza sen z powiek rodzicom?

Czy fascynujący świat rozwijającego się mózgu nastolatka jest kluczem do zrozumienia ich zachowania?

Stres szkolny, społeczny, związany z przyszłością – jak pomóc młodemu człowiekowi radzić sobie z presją?

Jak rozmawiać z nastolatkami o seksualności w świecie Tinder’a i TikTok’a?

Jak rozpoznać depresję i jak pomóc?

Co siedzi w głowie nastolatków?

E-dorastanie, czyli dojrzewanie w erze cyfrowej

Nie ulega wątpliwości, że współczesne wyzwania wychowawcze w świecie, gdzie granice między rzeczywistością a światem online stają się coraz bardziej rozmyte, budzą uzasadniony rodzicielski lęk.

Autorki próbują dowiedzieć się, jak smartfony, media społecznościowe, ale i inne cyfrowe narzędzia kształtują tożsamość młodzieży, wpływają na ich zdolność do nawiązywania relacji i przetwarzania informacji.

Czy cyfrowa rewolucja oznacza przewrót w wychowaniu?

Jak balansować między bezpieczeństwem a rozwijającą się cyfrową świadomością młodego pokolenia?

Dlaczego higiena cyfrowa jest kluczem e-dorastania?

Czym jest FOMO i jak trening mindfulness może okazać się jednym ze sposobów radzenia sobie z tym problemem?

Rozmowa z socjologiem – Łukaszem Srokowskim – skutkuje nie tylko diagnozą problematyki, ale również praktycznymi rozwiązaniami, jak budować zaufanie i bezpieczną przestrzeń dla młodzieży w sieci. Nacisk kładziony jest na rozmowę rodziców z dziećmi i młodzieżą, świadomość ryzyka cyberprzemocy oraz pojęcie higieny cyfrowej. Co jest ważne i podkreślone w dialogu to to, iż dorośli muszą dbać o wspomnianą higienę cyfrową, gdyż dzieci naśladują ich zachowania, zwłaszcza w kontekście korzystania z technologii.

Dla mnie jako mamy wartościowa jest refleksja dotycząca roli rodziców jako towarzyszy (mniej już jako nauczycieli) w świecie technologii oraz konieczność krytycznego myślenia w obliczu informacji dostarczanych przez zaawansowane systemy, takie jak ChatGPT. To ostatnie narzędzie, jest zaawansowaną sztuczną inteligencją, która zmienia sposób, w jaki młodzież uczy się i zdobywa informacje, z potencjałem do wprowadzenia znaczących zmian społecznych. O ile ChatGPT jest potężnym narzędziem, powinniśmy zachęcać młodzież do krytycznego myślenia i weryfikacji informacji dostarczanych przez takie systemy.

Rodzic, chcąc towarzyszyć dziecku w świecie nowych technologii, powinien aktywnie uczestniczyć w jego cyfrowym życiu (znać internetowy slang, być na bieżąco z internetowymi nowinkami), budując zaufanie oraz kierując go ku wartościowym treściom. Wspólne granie w gry czy słuchanie muzyki nie tylko wzbogaca relację, ale również uczy mądrego korzystania z technologii. Autentyczność i dialog są kluczowe.

Sparingpartner, a nie przeciwnik – sekret relacji z dorastającym dzieckiem

Bez wątpliwości okres dojrzewania nastolatka, także z perspektywy relacji rodzic-dziecko, jest jednym z najbardziej skomplikowanych etapów w życiu człowieka. Zręcznie opierając się na autorytetach w dziedzinie wychowania, takich jak Jesper Juul, pedagożka, Anna Kasprzycka, odnosi się do procesu dorastania jako nieuniknionego i naturalnego momentu w życiu młodego człowieka. Dodatkowo, zwraca uwagę, że w dojrzewaniu nastolatków ważna jest ich potrzeba samotności, nie jako bunt przeciwko rodzicom, ale jako czas na odkrywanie siebie

Główną ideą rozmowy autorek książki z pedagożką jest przekonanie, że choć w pewnym momencie tradycyjne wychowanie się kończy, rodzic nigdy nie przestaje odgrywać kluczowej roli w życiu nastolatka. Co więcej, w tym trudnym okresie najważniejsze jest nieustanne dążenie do prawdziwego zrozumienia i komunikacji z młodzieżą. Kluczowe jest tu pojęcie „sparingpartnera” – osoby, która jest obok, wspiera, wyzwala, ale też potrafi postawić granice.

Wspomniana koncepcja stawia przed rodzicem wyzwanie stałego balansowania między wsparciem a pozwoleniem na samodzielność, a tekst dostarcza wskazówek, jak tego dokonać. Wyznacznikiem dobrej relacji z nastolatkami jest zdolność do dialogu, gdzie obie strony są słuchane i rozumiane.

Rozmowy, które ratują – otwarte dyskusje o uzależnieniach wśród młodzieży

W obliczu narastającego problemu uzależnień wśród dzieci i młodzieży, rozmowa autorek z Katarzyną Panek-Wanatt stanowi ważny i niezwykle aktualny przewodnik dla rodziców, pedagogów. Psychoterapeutka przenika głęboko w problematykę uzależnień, począwszy od tych niewidocznych dla wielu, aż po te bardziej widoczne, kojarzone z dojrzewaniem.

Nie jest to kolejny tekst o niebezpieczeństwach uzależnień. To studium psychologiczne, ukazujące mechanizmy uzależnień w kontekście presji rówieśniczej, przynależności do grupy i otoczenia cyfrowego. Kluczowe jest zrozumienie, jakie potrzeby kierują młodzieżą do tych wyborów i pomaganie im w poszukiwaniu zdrowszych alternatyw.

Dorastające dzieci eksperymentują i szukają swojego miejsca w świecie. Jak reagować, kiedy nasze dziecko zaczyna sięgać po alkohol? Rozwiązaniem jest otwarta rozmowa, zrozumienie i ustalanie granic, zamiast dominowania przez emocje i przekonania. Wspomnienia o dorastaniu mogą pomóc rodzicom zrozumieć, czego potrzebują ich dzieci. Co towarzyszyło Twoim pierwszym doświadczeniom z alkoholem? Jak byś chciał być wspierany? Odpowiedzi na te pytania mogą kształtować przyszłe relacje z naszymi nastolatkami.

Psychoterapeutka także zwraca uwagę na wszechobecne uzależnienia behawioralne, które równie skutecznie mogą destrukcyjnie wpłynąć na życie młodego człowieka. To ważne przesłanie dla dzisiejszych czasów, kiedy technologia i media społecznościowe stanowią stały element codzienności młodzieży.

„Przyjaźń. To, co nas łączy” – słodko-gorzka prawda o najpiękniejszej z międzyludzkich relacji.

Młodzieńczy mózg – tykająca bomba czy klucz do lepszego zrozumienia?

W erze, gdzie często oczekuje się od młodzieży zachowań dorosłych, zrozumienie fizjologii i psychologii ich mózg jest kluczem do harmonijnych relacji międzypokoleniowych.

Rozmowa z Markiem Kaczmarzykiem, biologiem i neurodydaktykiem, dotycząca tematu dynamiki mózgu nastolatka, rzuca światło na zagadkowy „dołek kompetencyjny”, tłumacząc, że obserwowane u nastolatków trudności nie są wyłącznie rezultatem buntu czy presji społecznej, ale naturalnych procesów zachodzących w ich mózgu. Biolog wyraźnie podkreśla, że mózg nastolatka, mimo swych dorosło wyglądających cech zewnętrznych, jest wciąż w stanie intensywnej przebudowy.

Mózg dziecka, pełen plastyczności, jest niezwykle chłonny, natomiast mózg nastolatka przechodzi proces eliminacji nadmiaru połączeń. Owa selekcja synaptyczna decyduje, które połączenia nerwowe zostaną zachowane, a które zanikną. Aktywność w pewnych obszarach mózgu wpływa na to, które z tych połączeń przetrwają. W praktyce oznacza to, że zachowania, które są często powtarzane i postrzegane jako nagradzające, są bardziej prawdopodobne do utrzymania się w mózgu. Natomiast te, które są postrzegane jako kary, prowadzą do unikania. W kontekście edukacji muzycznej, pasja i zainteresowanie grają kluczową rolę. Jeśli gra na instrumencie jest związana z przyjemnością, może zostać wzmocniona i przetrwać. Jeśli jest wymuszona, może zostać porzucona w przyszłości. Zrozumienie tych zjawisk rzuca zupełnie nowe światło na zachowanie młodzieży, ale i oczekiwania wobec nich.

Między burzą hormonów a wsparciem dorosłych – zrozumienie stresu w wieku nastoletnim

Jowita Wowczak – nauczycielka uważności i medytacji przypomina, że stres jest naturalną reakcją organizmu na otoczenie, łącząc umysł, emocje i ciało. Choć krótkotrwały stres może nas mobilizować, długotrwałe narażenie na niego prowadzi do problemów zdrowotnych. U dzieci i nastolatków stres może wynikać z różnych sytuacji, od adaptacji w szkole po odczucie odrzucenia przez rówieśników. Dla rodziców kluczowe jest rozpoznanie oznak nadmiernego stresu u swojego nastolatka, takich jak drastyczne zmiany w nastroju, zachowaniu lub relacjach. Dodatkowo, w wieku nastoletnim, fizjologiczne zmiany związane z dojrzewaniem dodatkowo potęgują reakcje na stres, co wymaga wsparcia i zrozumienia ze strony dorosłych.

Ten rozdział nie tylko identyfikuje źródło stresu, ale oferuje konkretne narzędzia i strategie radzenia sobie z nim, oparte na najnowszych badaniach.

Jak mantra wraca idea, że dla rodziców ważne powinna być obecność i bycie aktywnym uczestnikiem życia swojego dziecka, nawet w trudnych okresach. W odpowiedzi na obawy i trudności nastolatków, rodzice powinni zwrócić uwagę na spędzany przez nich czas przy urządzeniach elektronicznych, aktywność fizyczną, a także ewentualne problemy zdrowotne. Wsparcie ze strony psychologa lub terapeuty może być kluczem w przypadku poważniejszych kwestii. Jowita Wowczak podkreśla także, że rodzice nie powinni obarczać siebie całkowitą odpowiedzialnością za problemy swoich dzieci, ale zamiast tego starać się być dla nich wsparciem i przewodnikiem.

Rozmowy o seksualności bez tabu, ze zrozumieniem dla odkrywania własnej tożsamości

W Polsce alarmująco wysoki odsetek młodzieży (jeden z najwyższych w Europie) nie akceptuje swojego ciała, czym Polska stoi na czele Europy. Kultura, w której żyjemy, bombarduje nas nierealnymi obrazami, promującym jednostajny kanon urody i powodującym wiele kompleksów.

Jak nauczyć dzieci akceptacji własnego ciała i krytycznego podejścia do medialnych standardów?

Jak przekazać dzieciom, że wartość człowieka nie sprowadza się tylko do jego wyglądu?

Ja sprawić, by seksualność nie była tematem tabu?

W jaki sposób zwracać uwagę na potencjalne niebezpieczeństwa związane z niewłaściwym dostępem do informacji, jak pornografia w Internecie?

Katarzyna Gałązka, seksuolog, stawiając czoła tematowi seksualności nastolatków, podkreśla jej złożoność i integralność w ludzkim życiu. Rodzice stają przed wyzwaniem, jak rozmawiać o seksie z nastolatkami w otwarty i szczerze sposób, jednocześnie szanując ich intymność. Kluczem jest autentyczność, słuchanie i uczenie się razem, a nie wygłaszanie wykładów. Wychowanie to wzajemny proces, gdzie rozmowa i zrozumienie mają kluczowe znaczenie.

Katarzyna Gałązka daje jasne rady rodzicom w kontekście wychowania seksualnego, a wśród nich padają następujące:

• Rozmawiaj z dziećmi o dojrzewaniu, korzystając z bogatej literatury na ten temat.
• Edukuj je w kierunku pozytywnego podejścia do swojego ciała i naturalnych procesów.
• Zachęcaj do samodzielnego poznawania własnego ciała i dobierania odpowiednich środków higieny.
• Przed przemianami w ciele dziecka warto rozmawiać, ale także szanować ich prywatność i indywidualne podejście do zmian.
• Rozwiewaj też mity na temat różnic płciowych w podejściu do seksualności, podkreślając autonomię i prawo do zarządzania własną seksualnością.

W świecie, gdzie pojęcie płci ewoluuje, ludzie, w tym młodzież boryka się z wyzwaniami i możliwościami płynności płciowej. Tradycyjne definicje „mężczyzny” i „kobiety” zostają poddane w wątpliwość, podczas gdy biologia pokazuje, że różnorodność jest bogatsza niż kiedykolwiek sądziliśmy. Młodzież dziś ma narzędzia i język, aby wyrazić swoją tożsamość w sposób, którego poprzednie pokolenia nie miały, prowadząc do zastanowienia się nad tym, co naprawdę znaczy bycie sobą w nowoczesnym świecie.

Depresja u nastolatków, czyli jak pomóc, gdy rywalizacja i presja prowadzą do cichego krzyku

Depresja młodzieżowa jest trudna do zdiagnozowania, ale Katarzyna Panejko-Wanat – psycholożka – dostarcza narzędzi do wczesnego rozpoznawania symptomów i skutecznej interwencji, zwłaszcza gdy odróżnienie objaw depresji od typowych zachowań dojrzewającego młodego człowieka nie jest zadaniem łatwym.

Alarmujące statystyki dotyczących samobójstw wśród młodzieży rodzą potrzebę profilaktyki i skutecznego wsparcia w leczeniu depresji. Jak więc dbać o siebie, aby lepiej wspierać nastolatków w trudnych chwilach?

Ważne jest budowanie relacji wsparcia dla siebie i nastolatków, oraz stosowanie techniki SEEDS (Społeczne wsparcie, Edukacja, Energia, Dieta, Sen) w celu zapobiegania i leczenia depresji. Skala depresji u młodzieży odbija chorobę społeczeństwa, zdominowanego przez presję, rywalizację i fałszywe obrazy rzeczywistości.

Co siedzi w głowie nastolatków?

W końcowej części publikacji znalazły się także wywiady z nastolatkami, dzięki którym można głębiej zrozumieć ich perspektywę oraz wyzwania, z którymi się spotykają podczas dorastania. Ten kulminacyjny punkt książki, który spaja wszystkie wcześniejsze rozdziały, ukazując pełen obraz współczesnej młodzieży.

Książka „Rozmowy o wychowaniu w szacunku. Nastolatki” Agaty Frońskiej, Katarzyny Kowalskiej-Bębas, Patrycji Franii ukazała się nakładem wydawnictwa Mamania.

Polecamy album Lisy Aisato „Życie” uzupełniany esencjonalnym tekstem. Książka ukazuje blaski i cienie życia człowieka, życia, w którym pierwszą rolę grają uczucia i relacje.