Dostosowana do zmieniającej się rzeczywistości, a poparta badaniami neuropsychologicznymi i neurofizjologicznymi Symultaniczno-Sekwencyjna Nauka Czytania® stanowi podstawę metodyczną publikacji „Przedszkolak kocha czytać” Agnieszki Bali. Zestaw dwóch zeszytów ćwiczeń wraz z elementarzem przygotowuje dzieci w wieku przedszkolnym do nauki czytania w szkole, a ćwiczone równocześnie umiejętności prawo- i lewopółkulowe rozwijają nie tylko mowę, ale również myślenie, percepcję i sprawność manualną.
Zawartość
Przedszkolak kocha czytać. Komplet:
- Przedszkolak kocha czytać. Zeszyt ćwiczeń. Czytanie sekwencyjne wraz z ze wskazówkami do pracy
- Przedszkolak kocha czytać. Zeszyt ćwiczeń. Czytanie symultaniczne wraz z ze wskazówkami do pracy
Pojawiające się w zestawie zadania łączą naukę czytania przede wszystkim z ćwiczeniami grafopercepcyjnymi, motoryki małej, lewopółkulowymi, spostrzegania wzrokowego i słuchowego oraz rozumienia sytuacyjnego. Stymulują więc mowę, percepcję, motorykę i myślenie.
Są przy tym niezwykle atrakcyjne graficznie (realizm świata przedstawionego, pastelowa kolorystyka, oszczędne nienachalne ilustracje), nieszablonowe, a jednocześnie intuicyjne w sposobie wykonania.
W żadnej z części zestawu nie znajdziemy zbędnych w tym miejscu, a rozpraszających uwagę dziecka, poleceń do ćwiczeń. Komentarz metodyczny znajduje się w broszurach o charakterze poradników, w których zamieszono naprawdę krótkie polecenia dotyczące zadań na każdej kolejnej stronie zeszytu ćwiczeń, pisane prostym, przystępnym i zrozumiałym, również dla rodzica, językiem.
W tekstach zastosowano wyłącznie wielkie litery drukowane czcionki bezszeryfowej, łatwiejszej do różnicowania na tym etapie czytania.
Równoległa nauka czytania samogłosek i wyrazów globalnych poprzedza poznanie sylab – zapisów prostych (sylaby otwarte), następnie trudniejszych i dłuższych.
Wyszczególnione typy ćwiczeń pojawiające się w charakteryzowanych zeszytach ćwiczeń zaznaczone zostały w nagłówkach. Strony zawierające opisane zadania wyliczam w nawiasach w tekście. Załączam również wybrane zdjęcia fragmentów ćwiczeń.
Elementarz stanowi kompilację sukcesywnie narastających konstrukcji (samogłosek, sylab, wyrazów i zdań).
Kolejność pojawiających się konstrukcji zgodna jest z Symultaniczno-Sekwencyjną Nauką Czytania® prof. Jagody Cieszyńskiej. Powtarzanie, ale przede wszystkim rozpoznawanie (rozumienie) i nazywanie (czytanie) jest nadrzędną procedurą nauki czytania w zestawie.
Pierwsze czytane teksty posiadają graficzne ułatwienie – wyrazy czytane symultanicznie (całościowo) się pokreślone, a wyrazy czytane sekwencyjnie (sylabowo) są podzielone tzw. falbanką. Incydentalnie łączy się również słowo pisane z obrazkami (czytanie obrazkowe).
Nauka czytania symultanicznego w zeszycie ćwiczeń polega na ćwiczeniach z samogłoskami, rzeczownikami konkretnymi w mianowniku oraz czasownikami, czyli konstrukcjami rozpoznawanymi przez prawą półkulę mózgu. Łatwy i szybki globalny sposób rozpoznawania słów zwiększa motywacje i pozytywne nastawienie do nauki czytania, kształtuje również poczucie własnych możliwości.
Procedura ćwiczeń obejmuje etap powtarzania, rozumienia (rozpoznawania), nazywania (czytania):
- samogłosek (nadawanie i rozszerzanie ich znaczenia),
- wyrażeń dźwiękonaśladowczych,
- rzeczowników konkretnych w mianowniku,
- czasowników (w zeszycie ćwiczeń zastosowano kilka czasowników, by dziecko mogło czytać proste zdania).
Odczytywanie samogłosek
Wszystkim przeczytanym samogłoskom zostają wspólnie nadane znaczenia m.in. poprzez analizę sytuacji lub emocji prezentowanych na ilustracjach postaci. W pierwszych ćwiczeniach z odczytywaniem samogłosek dziecko ma również możliwość zapisania samogłosek, łącząc kropki (str. 5-10, 12, 13, 17, 18, 19, 20).
Czytanie i identyfikacja samogłosek
Odczytywanie wyróżnionych samogłosek (zapisanych w małym kwadracie lub w tzw. dymku) poprzedza wyszukanie jej wśród rozsypanych samogłosek w dużym kwadracie lub prostokącie (str. 11, 14, 15) bądź łączenie nazwanych taką samą samogłoską rzeczy (str. 16).
Czytanie i identyfikowanie rzeczowników
Odczytywanie nazw (czasami również ich kolorowanie – każdy przedmiot ma przyporządkowany inny kolor) poprzedza wyszukiwanie i zakreślanie takich samych słów zapisanych niżej lub w wyszczególnionym polu (str. 21, 22, 23, 24, 29, 30, 31). Identyfikacja odbywa się również na zasadzie łączenie rzeczy, osób z odpowiadającymi ich przedmiotami (tak samo podpisanymi lub nazywanymi w ten sam sposób – str. 26, 27) bądź dopasowywania nazw zabawek do ich cieni (str. 28).
Czytanie rzeczowników
Czytanie rzeczowników poprzedza, podobnie jak wcześniejsze czytanie samogłosek, analiza kontekstu sytuacyjnego (str. 25, 32-33).
Kolejne ćwiczenia, odwołujące się do pamięciowego opanowania rzeczowników, korzystają z wyrazów zgromadzonych w wycinankach, które należy przykleić pod odpowiednim obrazkiem lub obok niego (str. 34-38).
Trudniejszy i następny etap nazwania rzeczowników polega na czytaniu rzeczowników bez obrazkowych podpowiedzi (str. 39-42).
Czytanie czasowników
Czytanie czasowników zaleca się poprzedzić omówieniem ilustracji wspólnie z dziećmi (str. 43-45).
Kolejne ćwiczenia (czytanie ze zrozumieniem) odwołują się do pamięciowego opanowania czasowników. Korzystając z wyrazów zgromadzonych w wycinankach, dziecko przykleja obok odpowiedniego obrazka odpowiedź na pytanie dotyczące czynności wykonywanej przez osobę lub zwierzę (str. 50-53).
Czytanie zdań
Po wspólnym omówieniu ilustracji, dzieci z pomocą nauczyciela czytają zdania zbudowanych z podmiotu i orzeczenia (str. 47-49) oraz podmiotu, orzeczenia i dopełnienia (54-55).
Zawarte w zeszycie zadania z sylabami i konstrukcjami sylabowymi w roli głównej służą utrwalaniu nauki czytania sekwencyjnego. Powtarzanie, ale przede wszystkim rozpoznawanie (rozumienie) i nazywanie (czytanie) dotyczy:
- sekwencji samogłosek, np. I I I, A O I,
- sylab otwartych (zakończonych samogłoską), np. PA,
- sylab zamkniętych (zakończonych spółgłoską), np. AP
- wyrazów i pseudowyrazów powstałych z połączenia sylab otwartych, np. DOMY,
- sylab i wyrazów trudnych pod względem budowy i artykulacji – dwuznaki, spółgłoski miękkie, zbitki spółgłoskowe, sylaby zamknięte i wyrazy z nich powstałe, np. PUS, DZWU, NRA, DRZE .
Czytanie sekwencji samogłosek
Rozpoznawanie i nazywanie sekwencji samogłosek dotyczy ciągu utworzonego z tych samych (str. 5, 6, 7) oraz różnych liter (str. 8, 9). Często czytanie poprzedzają inne aktywności, np. wycinanie i wklejanie potrzebnych samogłosek (z załączonej do zeszytu ćwiczeń wkładki).
Identyfikacja sylab
Odczytywanie wyróżnionej sylaby (zapisanej w małym kwadracie lub w ramce) poprzedza wyszukanie jej wśród rozsypanych sylab w dużym kwadracie, uporządkowanych w linii obok lub na pasku poniżej danej sylaby (str. 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 34, 41, 49, 51, 69).
Autorka zaleca czytanie wszystkich sylab zapisanych w linii, zachowując prawidłowy kierunek czytania od lewej do prawej.
Czytanie sekwencji sylab
Rozpoznawanie i nazywanie sekwencji sylab dotyczy ciągu utworzonego z tych samych (str. 11, 15, 19, 23, 27, 31, 32, 33, 36, 37, 40, 42, 46, 48, 50, 56) oraz różnych sylab (str. 13, 17, 21, 25, 28, 29, 38, 39, 62). Zazwyczaj czytanie poprzedzają inne aktywności, np. wycinanie i wklejanie potrzebnych sylab (z załączonej do zeszytu ćwiczeń wkładki), łączenie rzeczy nazwanych identyczną sylabą, np. łączeniem kubków z filiżankami, kłódek i odpowiadających im kluczy, ładunków z wagonami, dopasowywanie par części garderoby czy identycznie nazwanych kół w samochodzie.
Czytanie i identyfikacja wyrazów i pseudowyrazów
Czytanie dotyczy wyrazów i pseudowyrazów złożonych z sekwencji różnych sylab stanowiących podpisy obrazków lub wypowiedzi osób (47, 61, 65, 73, 75, 76, 78, 79) bądź jest to czytanie połączone z ćwiczeniami identyfikacji, np. dopasowywanie zaadresowanych kopert do domów z odpowiadających im adresem (43, 59).
Czytanie, porównywanie i różnicowanie sylab i wyrazów
Czytanie, porównywanie i różnicowanie dotyczy sylab (również zamkniętych) i wyrazów zestawionych na zasadzie artykulacyjnych opozycji (zbliżone miejsce artykulacji często mylonych percepcyjnie sylab – 52, 57, 61) oraz form liczby pojedynczej i mnogiej (53, 54).
Czytanie i identyfikacja sylab otwartych z odpowiadającymi im sylabami zamkniętymi
Czytanie sylab otwartych i odpowiadających im sylab zamkniętych (str. 44, 60, 64, 68) poprzedzone jest różnymi aktywnościami, np. łączeniem żołędzi z liśćmi czy dużych i małych śnieżynek tego samego kształtu.
Czytanie, identyfikowanie, różnicowanie sylab i wyrazów z dwuznakami, spółgłoskami miękkimi,zbitkami spółgłoskowymi i sylabami zamkniętymi
Spora część ćwiczeń poświęcona została zagadnieniom wymienionym w nagłówku. Czytelne zestawienia, graficznie wyróżnienia – wszystko w oparciu o trafne i czytelne przykłady (56-77).
Książki wydane zostały nakładem Wydawnictwa Edukacyjnego. Do kupienia tutaj.
