„20-minutówki logopedyczne” przygotowane przez Iwonę Kowalcze-Filar, a merytorycznie konsultowane z Agnieszką Balą, to szereg ćwiczeń niezbędnych do pracy nad prawidłową wymową dziecka. Zestaw składa się z 10 gotowych propozycji zajęć logopedycznych opartych na schemacie sześciu ćwiczeń: oddechowych, motoryki małej, artykulacyjnych, sekwencji słuchowych, spostrzegania wzrokowego i pamięci. Pomoc znajduje zastosowanie zarówno w grupie i terapii indywidualnej.
Niezaprzeczalną zaletą pomocy są:
- gotowe do pracy z dzieckiem karty (zawsze opatrzone kierowaną bezpośrednio do dziecka słowną instrukcją, przejrzystymi i przystępnymi graficznie schematami wykonania przykładowych ćwiczeń) – niewymagające dodatkowych akcesoriów (prócz ołówka/kredki i kartki papieru),
- zadania oparte na zasadzie kompleksowego oddziaływania, czyli koordynacji czynności logopedycznych z działaniami percepcyjno-motorycznymi,
- niekrzykliwa, pastelowa szata graficzna,
- swobodnie wyjmowane z teczki arkusze formatu A4,
- atrakcyjne naklejki motywacyjne, którymi można nagradzać dziecko.
Dla kogo?
Pomoc dedykowana jest logopedom i rodzicom pracującym z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz szkolnym, z dziećmi rozwijającymi się prawidłowo, jak i z tymi, u których stwierdza się nieprawidłowości rozwojowe na rożnych płaszczyznach.
Z zestawami można pracować w grupie (swobodnie wyjmowane karty świetnie nadają się do powielania), jak i podczas terapii indywidualnej.
Zawartość:
- „Kilka słów od autorki”, czyli teoretyczne założenia metodyczne i praktyczne zastosowania ćwiczeń,
- przejrzyście i graficznie ujęty schemat 20-minutówek oraz wyjaśnienie zastosowanej kolorystyki i symboli graficznych ćwiczeń,
- 60 jednostronnych kart pracy formatu A4 podzielonych na 10 (rozróżnionych kolorem) propozycji gotowych około dwudziestominutowych zajęć,
- 100 naklejek motywacyjnych,
- tekturowa teczka mieszcząca wszystkie karty.
Schemat 20-minutówek, czyli typy ćwiczeń:
Każda z 10 propozycji zajęć logopedycznych zawiera 6 typów ćwiczeń:
- ćwiczenie oddechowe,
- ćwiczenie motoryki małej,
- ćwiczenie artykulacyjne,
- ćwiczenie sekwencji słuchowych,
- ćwiczenie spostrzegania wzrokowego,
- ćwiczenie pamięci.
Każdemu ćwiczeniu poświęcona jest jedna strona A4. Przejrzyście rozplanowane zadanie na kartce, ponadto klarowny i powtarzający się w każdym z zestawów schemat sześciu ćwiczeń, ułatwia terapeucie czasowe rozplanowanie poszczególnych części zajęć. Dla dziecka z kolei przewidywalny porządek zajęć dodaje mu pewności siebie i swoich umiejętności (wynika to ze znajomości następujących po sobie elementów terapii i zabawy), ale i jest źródłem zaufania względem terapeuty.
Ćwiczenia oddechowe
Przypominane w broszurze bezdyskusyjne twierdzenie dotyczące zależności miedzy prawidłowym oddychaniem a poprawnym mówieniem i właściwym rozwojem aparatu mowy – jest równocześnie uzasadnieniem pierwszeństwa tego typu zadań w zestawach.
Ćwiczenia oddechowe oznaczone zostały następującym symbolem:
W zestawach pojawiają się ćwiczenia, które dziecko będzie miało możliwość wykonywać w pozycji stojącej, leżącej lub siedzącej. Schematyczne, ale czytelne nawet dla 4-latka, instrukcje graficzne poparte są słownym komentarzem w formie polecenia skierowanego bezpośrednio do dziecka.
Prezentowane ćwiczenia mają na celu pogłębienie oddechu, zwiększenie pojemności płuc, wydłużenie fazy oddechowej i przede wszystkim zsynchronizowanie wydechu z wypowiadanymi sylabami, słowami i zdaniami.
Przykławe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia motoryki małej
Wychodząc z założenia, że praca dłoni uruchamiana mózgowe ośrodki odpowiedzialne za jej funkcje percepcyjne i motoryczne, co z kolei skutkuje aktywizacją ruchowego ośrodka mowy, zdecydowano się na umieszczenie ćwiczeń motoryki małej jako następnych po ćwiczeniach oddechowych.
Ćwiczenia motoryki małej skupiające się na precyzyjnych ruchach dłoni i palców dziecka oznaczone zostały następującym symbolem:
Zadanie dziecka polega na narysowania obrazka po śladzie.
Przykładowe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia artykulacyjne
W kolejnym etap zajęć autorka proponuje ćwiczenia podnoszące sprawność narządów artykulacyjnych. Wśród zadań znajdują się przede wszystkim ćwiczenia ruchomych artykulatorów, czyli warg, języka, podniebienia miękkiego i żuchwy.
Ćwiczenia z przystępnie odmalowaną instrukcją zachęcającą do regularnego wykonywania zadań pod opieką dorosłego pozwolą usprawnić koordynację ruchową w zakresie aparatu artykulacyjnego oraz nabyć dziecku, wcale nie łatwą, umiejętności świadomego kierowania ruchami poszczególnych artykulatorów.
Ćwiczenia artykulacyjne oznaczone zostały następującym symbolem:
Przykładowe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia sekwencji słuchowych
Mając na uwadze poprawę uwagi i pamięci słuchowej, w proponowanych zestawach umieszczono ćwiczenia polegające na powtarzaniu różnych kombinacji sylab otwartych lub otwartych i zamkniętych (w przypadku bezdźwięcznych głosek szeregu syczącego – s, c).
Przed wykonaniem ćwiczeń należy prawidłowo ustawić narząd artykulacyjny. Poniżej przypomnienie ułożenia artykulatorów do poszczególnych głosek (Jagoda Cieszyńska, Metody wywoływania głosek):
- s – układ ust jak do uśmiechu (wargi rozsunięte jak do uśmiechu, nie przylegają do wewnętrznej strony siekaczy); czubek języka zazwyczaj za dolnymi siekaczami; boki języka uniesione są i przylegają do górnych zębów i dziąseł; górne zęby lekko zachodzą na dolne; podniebienie miękkie mocno przylega do tylnej ściany jamy gardła,
- z – układ ust jak do uśmiechu (wargi rozsunięte jak do uśmiechu, nie przylegają do wewnętrznej strony siekaczy); czubek języka zazwyczaj za dolnymi siekaczami; boki języka uniesione są i przylegają do górnych zębów i dziąseł; górne zęby lekko zachodzą na dolne; podniebienie miękkie mocno przylega do tylnej ściany jamy gardła, wiązadła głosowe drgają,
- c – wargi ułożone jak do uśmiechu, zęby zbliżone do siebie; czubek języka unosi się do wewnętrznej powierzchni górnych siekaczy lub pogranicza siekaczy i wałka dziąsłowego; brzegi języka dotykają górnych dziąseł i zębów; podniebienie miękkie silnie przylega do tylnej ściany jamy gardła,
- dz – wargi ułożone jak do uśmiechu, zęby zbliżone do siebie; czubek języka unosi się do wewnętrznej powierzchni górnych siekaczy lub pogranicza siekaczy i wałka dziąsłowego; brzegi języka dotykają górnych dziąseł i zębów; podniebienie miękkie słabo przylega do tylnej ściany jamy gardła, wiązadła głosowe drgają.
Ćwiczenia sekwencji słuchowych oznaczono następującym symbolem:
Przykładowe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia spostrzegania wzrokowego
Ćwiczenia spostrzegania wzrokowego polegają na powtórzeniu słowa wypowiedzianego przez dorosłego, a następnie wskazaniu przedstawiającego go obrazka.
Przykładowe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia oznaczono następującym symbolem:
Ćwiczenia pamięci
Ostatnie ćwiczenie zestawu polegające na powtarzaniu z pamięci usłyszanych nazw obrazków (wcześniej nazwanych przez terapeutę i dziecko) pozwala rozwijać pamięć i sprawność mózgu.
Przykładowe ćwiczenie – zestaw IX:
Ćwiczenia z tej kategorii oznaczone zostały następującym symbolem:
Pomoce wydane przez WIR. Charakteryzowany zestaw będący nowością wydawniczą do kupienia tutaj.
Wszystkie wpisy zrecenzowanych do tej pory na blogu pomocy edukacyjnych Wydawnictwa WIR znajdują się tutaj.