narodziny ziemia zywa planeta aina0bestard 1

„Narodziny” i „Ziemia, żywa planeta” – czytelnicze podróże w głąb ziemskiej historii i do początków życia współczesnych gatunków

Narodziny Any Gallo i Pabla Acosty oraz Ziemia, żywa planeta Marty de la Serny połączone ilustracjami Ainy Bestard to unikalne czytelnicze podróże przez odległe epoki, ale i do początków życia współczesnych osobliwych gatunków. Książki wyróżniają się arcyważnym przesłaniem, jasno określoną i czytelną kompozycją oraz niecodzienną estetyką, czyniącą z nich niezwykłe dzieła sztuki. Właśnie za sprawą szaty graficznej i nieszablonowego projektu publikacji, a mimo miejscami ściśle naukowego charakteru narracji, pozycje okazują się być atrakcyjne i przystępne dla starszych i młodszych odbiorców.

Szata graficzna, projekt, wydanie

Choć uwaga młodych czytelników zazwyczaj w większym stopniu ogniskuje się wokół ilustracji i wyglądu książek, zarówno okładki, jak i kolejnych stron (formatu, papieru, stylu czcionki) oraz ich interaktywnych efektów (np. ruchome elementy książki), to nie o każdej publikacji przeznaczonej dla dzieci można powiedzieć, że dostosowana jest do możliwości percepcyjnych odbiorcy i jednocześnie estetycznych wymagań, mieszczących się w ogólnie pojętym kanonie piękna, dalekim od komercyjnego kiczu i graficznego miszmaszu. Narodziny oraz Ziemia, żywa planeta to zdecydowanie książki, których wizualna strona, nie budząc wątpliwości co do artyzmu wykonania, zachwyca, równocześnie harmonijnie współgrając z treścią i przekazem publikacji

Narodziny posiadają nietypowy format – 28 cm na około 20 cm to poręczny rozmiar książki, na którą składają się strony z cienkiego papieru oraz, w zdecydowanej przewadze, przeźroczystego, ale trwałego pergaminu. Niecodzienny typ arkusza, na którym wydrukowana została książka, a konkretnie na jego transparentności, delikatności i prześwitach zasadza się główny pomysł wykonania publikacji. Przenikające się elementy z sąsiadujących ilustracji dopełniają się, uzupełniając jednocześnie treść przekazywaną słowem. Ma się wrażenie, że przedstawiane historie zwierzęcych bohaterów animowane są, jak w dziecięcych kreskówkach, strona po stronie (klatka po klatce). Przygody konkretnych przedstawicieli ptaków, ssaków, ryb, płazów, gadów i owadów dosłownie dzieją się podczas czytania i oglądania książki. Interaktywność i efekt tworzenia się historii na oczach dziecka równocześnie z aktem czytania i oglądania są niesamowite. Ich zapowiedź czytelnik jest w stanie dostrzec jeszcze przed lekturą, biorąc do ręki książkę i sensorycznie odczuwając podwójną okładkę – delikatną pergaminową zasłonę, za którą kryje się tradycyjna twarda oprawa.

narodziny aina bestard ana gallo 28
narodziny aina bestard ana gallo 18

Ziemia, żywa planeta to wielki formatem (34 cm na 25 cm) album popularyzujący w przystępnej formie wiedzę o historii naszej planety, historii długiej, która na szczęście dzięki tej publikacji została przedstawiona w sposób zrozumiały i klarowny, jednak nie pomijając złożonych procesów geologicznych (m.in. wynurzanie się lądów, zlodowacenia), uniwersyteckich teorii i hipotez (np. Wielki Wybuch, Wielkie Bombardowanie), a nawet pojęć i terminów naukowych (m.in. jednostki geochronologiczne, jak np. proterozoik, nazwy grup, rodzin i gatunków, np. Dickinsonia, Prototaksyty).

Ziemia, żywa planeta zachwyca wyglądem i projektem (stała ekspozycja „Planeta Życie” znajdująca się w siedzibie Muzeum Nauk Przyrodniczych w Barcelonie w parku Fòrum stała się podstawą do przygotowania książki). Publikacja obfituje w kolorowe i duże, miejscami nawet zapełniające całe dwustronicowe rozkładówki, ilustracje imitujące ryciny naukowe wykonane tuszem (dodatkowo książka drukowana jest na pożółkłym papierze). W taki sposób zazwyczaj malowane jest tylko środowisko życia, tło – czyli scenografia dla bohaterów różnych epok i okresów geologicznych, które z kolei przedstawione zostały na załączonych wcześniej pergaminowym papierze. Uzyskany efekt dopełniania się ilustracji jest podobny do tego z Narodzin.

ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 7
ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 8
ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 18

Drugi typ graficznych wizualizacji stanowią mniejsze obrazki np. organizmów, które w formie skamieniałości przetrwały do czasów współczesnych. Ich prehistoryczną naturę oddaje z kolei czarno-biały tusz.

ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 13
ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 14

O przystępnej formie książki decydują również wykorzystane infografiki, mapy i schematy do przedstawiania skomplikowanych procesów geologicznych i złożonych zjawisk przyrody. Do interaktywnych elementów publikacji zaliczyć należy także podnoszone klapki – m.in. dzięki zastosowaniu takiego zabiegu czytelnicy są w stanie poznać działanie skamieniałości i jednocześnie docenić ich naukową wartość.

ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 1

Kompozycja

Autorski wstęp do Narodzin stanowi zachętę do obycia podróży, podczas której na czytelnika czeka 7 przystanków, tj. 7 subtelnie zarysowanych (tym razem bez zbędnej terminologii) historii poczęcia, narodzin i pierwszych chwil życia konkretnych osobników – pingwina cesarskiego, żółwia lądowego, konika morskiego, kangura rudego, ropuchy zwyczajnej, danaida wędrownego i płetwala błękitnego.

narodziny aina bestard ana gallo 23

Zdecydowanie obszerniejsza i bardziej szczegółowa Ziemia, żywa planeta opatrzona jest przejrzystym spisem treści z legendą uwzględniającą typ zamieszczanych w rozdziale stron (rozkładane, przezroczyste).

Każdy z dziesięciu rozdziałów poświęcony jest jakiemuś przełomowemu zjawisku w historii ziemi (Powstanie wszechświata, Kształtowanie się ziemi, Początki życia, Nowe gatunki zasiedlają ziemię, Rośliny i zwierzęta zdobywają planetę, Życie wychodzi z wody, Era wielkich gadów, Królestwo ssaków), z czego pierwszy przedstawia ją na osi czasu, a drugi zwraca uwagę na rolę śladów przeszłości, czyli skamieniałości.

ziemia zywa planeta aina bestard marta de la sarna 23

Przesłanie

Myśl przewodnia książki Ziemia, żywa planeta współgra z ideą przyświecającą działalności Muzeum Nauk Przyrodniczych w Barcelonie (Museo de Ciencias Naturales de Barcelona), które nie tylko prowadzi naukowe badania, gromadzi i chroni zbiory oraz popularyzuje wiedzę z dziedziny nauk przyrodniczych, ale również podejmuje działania zwiększające świadomość społeczną dotyczącą problemów środowiskowych. Kończąca publikację, a zacytowana niżej, narratorska konkluzja, podkreślająca nikłą, a jednak nieprawdopodobnie destrukcyjną obecność człowieka w historii ziemi, jest wyraźnym nawoływaniem do przeprowadzenia natychmiastowych zmian, ratujących człowieka, klimat i środowisko.

…Ziemia ma niezwykle długą historię.
W ciągu milionów lat jej istnienia powstało i wymarło
wiele form życia. My, istoty ludzkie, jesteśmy tylko
jedną z tych form. Najprawdopodobniej pewnego
dnia też wyginiemy. tymczasem swoimi
działaniami wywołujemy szybkie,
katastrofalne zmiany klimatu
nieodwracalne w swoją historię…
Tylko od nas zależy,
jakie ziemskie krajobrazy
będziemy oglądać
w przyszłości!

Z kolei, daleka od fatalistycznego wydźwięku, przedmowa Narodzin podkreśla bogactwo współcześnie żyjącej fauny. Zwraca również uwagę na wyjątkowość i niepowtarzalność każdego gatunku, szczególnie na niezwykły czas w jego historii, czyli sam moment powstanie życia.

Na naszej planecie panuje ogromna różnorodność.
Dzięki bogactwu gatunków łatwo się przekonać, jak wiele jest sposobów
wydawania na świat potomstwa i tego, jak przebiega jego późniejszy
rozwój.
(…)
Każde nowe istnienie jest tak samo wyjątkowe i cenne, a świat stoi
przed nimi otworem i oferuje mu nieskończoną liczbę możliwości.
Czy chcesz wyruszyć z nami w tę pasjonującą podróż, podczas której
będziemy obserwować początki życia?

Narodziny Any Gallo i Pabla Acosty z ilustracjami Ainy Bestard oraz Ziemia, żywa planeta Marty de la Serny również z ilustracjami Ainy Bestard wydane zostały nakładem Wydawnictwa Tatarak.

Polecam inne recenzowane książki wielkie nie tylko formatem, ale i przesłaniem oraz z dziedzictwem przyrodniczym w roli głównej, czyli: „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” Aleksandry i Daniela Mizielińskich oraz „Ogrody natury” – magiczne, a jednak prawdziwe dziedzictwo przyrodnicze ziemi.

ktoredy do yellowstone mizielinscy 1
ogrody natury 3

Nie chcesz, by ominął Cię kolejny wpis? Polub Przystanek Rodzinka na Facebooku.

Scroll to Top