Lektura “Serii dla Dociekliwych” daleka jest łatwemu, szybkiemu i jednorazowemu odczytaniu. Wymaga badawczej motywacji, czujnego zaangażowania, wpatrzenia się w nieschematyczne mapy, ilustracje, grafiki, których nie uświadczymy w typowych przewodnikach, wsłuchania się w historie, ciekawostki, o których nie przeczytamy w turystycznych informatorach, rozsmakowania się w przepisach poleconych do przygotowania samemu. Warto! Dzięki “Serii dla Dociekliwych” Włochy, Wielką Brytanię, Chiny, Japonię i Hiszpanię poznawać możemy wieloma zmysłami.
Tytuł serii doskonale dookreślający charakter grupy czytelniczej, do której skierowane są książki prezentowanego zestawu, to jednocześnie zaczepne wyzwanie rzucone młodym bibliofilom. Czy jesteś na tyle uważny, spostrzegawczy i żądny wiedzy oraz czy masz wystarczająco dużo motywacji, by wytrwale zgłębiać zagadnienia proponowane przez autorów? Pozytywne odpowiedzi na to i padające w podobnym tonie pytania, a tym samym sięgniecie przynajmniej po jeden z pięciu tytułów serii, to niezaprzeczalnie pewnego rodzaju czytelnicza nobilitacja.
Do tej pory pod szyldem Wydawnictwa Dwie Siostry w serii ukazało się pięć tytułów: „Mamma mia. Włochy dla dociekliwych” (tekst: Monika Utnik-Strugała, ilustracje: Anna Ładecka), „Banzai. Japonia dla dociekliwych” (tekst: Zofia Fabjanowska-Micyk, ilustracje: Joanna Grochocka), „¡Ole! Hiszpania dla dociekliwych” (tekst: Monika Bień-Königsman, ilustracje: Maria Dek), „Man zou. Chiny dla dociekliwych” (tekst: Izabella Kaluta, ilustracje: Jacek Ambrożewski) oraz „Great! Wielka Brytania dla dociekliwych” (tekst: Tina Oziewicz, ilustracje: Zosia Frankowska).
Każdy kraj ma innego autora i ilustratora. Znajdziemy wśród nich literaturoznawczynie, menadżerki kultury, podróżniczki, fascynatki różnych kultur, dziennikarki oraz nagradzanych ilustratorów, malarzy i projektantów graficznych. Interdyscyplinarność i różnorodność doświadczeń twórców przekłada się na wszechstronną i wieloaspektową perspektywę poznania opisanych i odmalowanych krajów.
Poznajcie przedstawicieli serii.
“Great! Wielka Brytania dla dociekliwych”
Dzięki tej lekturze zasłyszane, ale niezgłębione do tej pory ciekawostki okazują się intrygującymi informacyjnymi osobliwościami. Na przykład – ikony Wielkiej Brytanii, czyli budki telefoniczne, z wiadomych przyczyn, rzadko już służą jako miejsce telefonowania. Dziś używa się ich przede wszystkim jako bankomatów. Jak się okazuje, świetnie spełniają swoją funkcje również jako punkt wymiany książek czy miejsce, w których można naładować komórkę.
Na pozór nudne, powszechnie znane i fragmentarycznie co jakiś czas powtarzane w mediach i publikacjach popularnonaukowych historyczne lub legendarne opowieści o postaciach i miejscach brytyjskich, tym razem pisane piórem Tiny Oziewicz układają się w spójne narracje nieprzesycone suchymi faktami, datami, liczbami, nazwiskami. Czym jest Biały Koń z Uffington? Jak do naszych czasów ewoluowało wyobrażenie prehistorycznego potwora (czule dziś nazywanego Nessie) podobno widzianego kiedyś w Loch Ness? Czy chętnie dziś odwiedzany Stonehenge faktycznie związany jest z kultem boskim czy raczej pełnił funkcje cmentarza? Te i kilkanaście innych legend, relacji i opowieści znaleźć można w tej nietuzinkowej publikacji.
Znanym, ale i tym enigmatycznym osobliwościom przyrodniczym, mniejszym i okazalszym cudom natury autorki poświęcają sporą uwagę. Zgłębić więc można przyczynę turystycznej fascynacji Góry Świętego Michała w Kornwalii, odkryć, co tak naprawdę jest wyspowym zwiastunem wiosny, poznać zwyczaje ptasiej arystokracji, wczytać się w symbolikę pora i żonkila czy chociażby poznać geologiczną przeszłość Old Man of Storr.
W książce nie brakuje nietypowej charakterystyki znanych, mniej lub bardziej ekscentrycznych obrzędów i zwyczajów, niepowtarzalnego folkloru, przedziwnych tradycji i praw. Jak przebiega Cheese-Rolling and Wake (Bieg za Serem i Stypa)? W jaki sposób tańczy się morrisę – angielski taniec ludowy? Czego efektem jest lewostronny ruch drogowy? Z jakich okazji w Wielkiej Brytanii wysyła się kartki? Czy w brytyjskich szkoła zawsze nosi się mundurki? Lektura “Great! Wielka Brytania dla dociekliwych” między innymi na te pytania daje odpowiedź.
Tower Bridge, Mur Hadriana, Uniwersytety w Oxford i Cambridge – m.in. tych sztandarowych zabytków nie zabrakło w przewodniku.
Na kartach książki znaleźć można również wyjątkowe historie dzieł kultury popularnej, w tym Banksy’ego czy J. K. Rowling. Czy wiedzieliście, że wiele nazwisk bohaterów “Harry’ego Pottera” to napisy z nagrobków cmentarza Greyfriars?
Im bliżej końca tej części “Serii dla Dociekliwych”, tym robi się smakowiciej. W przenośni i dosłownie. Ucztą dla smakoszy są więc tradycyjne kulinarne brytyjskie przysmaki opatrzone odautorskim komentarzem.
Cała publikacja podzielona została na 36 rozdziałów wraz ze wstępem, który formą i treścią zbliżony jest do tradycyjnych przewodników. Znajdziemy w nim najważniejsze informacje dotyczące Wielkiej Brytanii (m.in. liczbę ludności, mapę atrakcji wraz z legendą oraz krótki rys historyczny).
Co ciekawe, wprawne oko dostrzeże analogię barw grafiki przewodnika autorstwa Zosi Frankowskiej z kolorystyką flagi brytyjskiej. Książka okazuje się być dopracowana w każdym calu.
“Man Zou. Chiny dla dociekliwych”
Izabella Kaluta i Jacek Ambrożewski w kolejnej części “Serii dla Dociekliwych” zapraszają czytelnika na niespieszną podróż do Państwa Środka. Widniejące w tytule książki chińskie Man zou! (Idź powoli!), a przytoczone również we wstępie w kontekście uważnej wędrówki, zauważania rzeczy ważnych i pozornie bez znaczenia, skutkuje szerszą perspektywą poznania zjawisk i rzeczy. Motto to prowadzić będzie czytelnika przez wszystkie zakątki filozofii, kultury, obyczajów, geografii, techniki, kuchni (a precyzyjniej – sztuki kulinarnej) oraz medycyny dawnych i współczesnych Chin.
Pierwszy z 36 rozdziałów publikacji potraktować można jako typowy przewodnicki wstęp. Choć nie do końca. Mapa z zaznaczonymi ważnymi dla kultury i historii Chin miejscami oraz fakty dotyczące liczby ludności, powierzchni, języka urzędowego mieszają się bowiem z eseistycznym komentarzem dotyczącym odmiennej natury Chińczyków:
Chińczycy wiele rzeczy robią trochę inaczej niż my i czasem trzeba się chwilę zastanowić, żeby zrozumieć, jaki to ma sens. Na przykład? Nie używają alfabetu, tylko znaków, bardzo tajemniczych na pierwszy rzut oka. Nie jedzą widelcem i nożem, a pałeczkami. Gdy budują ogromne wieżowce, zostawiają czasem pośrodku otwór na tyle duży, by mógł przez niego przelecieć smok – gdyby chciał oczywiście. Na śniadanie chętnie jadają zupę. Witają się ukłonem, bezustannie wręczają sobie prezenty i wyświadczają przysługi. I najbardziej ze wszystkiego boją się utraty twarzy. Dziwne? Inne!
“Absolutna chińszczyzna” – trafnie zatytułowany rozdział o jednym z najtrudniejszych języków świata w przystępny dla dziecka (ale i równie interesujący dla dorosłego) sposób i poparty przemyślaną grafiką, zdradza podstawy i ciekawostki dotyczące jego pochodzenia, specyfiki i nauki najmłodszych obywateli najliczniejszego narodu świata.
Chińska kosmogonia, w której zmyślenie, wierzenia i legendy mieszają się z prawdą, mityczne opowieści o znakach zodiaku wraz z grafiką, dzięki której czytelnik sam może sprawdzić, spod jakiego jest znaku (koguta, owcy, a może węża?) oraz kilka razy powracająca i finezyjnie tłumaczona symbolika legendarnego smoka zapełniają sporą liczbę kart tej części “Serii dla Dociekliwych”.
Opis chińskiej sztuki kulinarnej nie sprowadza się wyłącznie do przytaczania przepisów przyrządzania różnorodnych, a dla nas (Polaków) całkowicie egzotycznych potraw. Do opisywanych przysmaków dołączone są legendy dotyczące ich pochodzenia, obyczajów towarzyszącym przygotowywaniu potraw i celebracji ich spożywania. Czego symbolem są księżycowe ciasteczka? Jakie dania kryje się pod tajemniczymi nazwami: lwie głowy, szpony Feniksa, mrówki wspinające się na drzewo czy może stuletnie jaja? Czy odkrycie tofu było kwestią przypadku? Ile rodzajów herbat parzy się w Chinach? Odpowiedzi szukać należy w “Man Zou. Chiny dla dociekliwych”.
Kompas, proch strzelniczy, druk, papier, pieniądze – to znane wszystkim wynalazki pochodzące z Chin, bez których dziś nie można wyobrazić sobie życia. Czy odkrycie któregoś z nich to kwestia przypadku? Klarowny komentarz poparty dość schematycznymi, pozbawionymi zbędnych udziwnień, ilustracjami, pozwala zogniskować uwagę czytelnika na ówczesne techniczne innowacje.
W przewodniku dla dociekliwych nie zabrakło oczywiście pandy – narodowego skarbu Chin, pałeczek – podobno najpopularniejszych sztućców na świecie, tradycyjnej medycyny chińskiej i Wielkiego Muru.
Co ważne, autorka z dziennikarskim obiektywizmem opisuje wszystkie, również te mniej pochlebne zjawiska w historii i teraźniejszości Chin, jak na przykład totalitaryzm Komunistycznej Partii, czyli rządową cenzurę i jawną kontrolę obywateli oraz wciąż nierozwiązany problem smogu dużych miast.
Nasycone kontrastującymi ze sobą kolorami ilustracje, imitująca chińskie pismo czcionka tytułów poszczególnych rozdziałów oraz pełna pasji narracja sprawia, że chińską kulturę, historię i tradycję poznaje się, a poniekąd i smakuje, z ogromną przyjemnością.
Wkrótce do piątki wspaniałych dołączy kolejna część serii! Tymczasem zestaw lub każdą z osobna książkę można kupić tutaj.
Jeśli ciekawi jesteście, jak wyglądają: Wietnam, Japonia i Włochy z perspektywy “Świata dla Dociekliwych”, koniecznie zerknijcie na wpis – „Xin chào! Wietnam dla dociekliwych” interdyscyplinarna i ezoteryczna podróż z serii „Świat dla Dociekliwych”.
