Dieta śródziemnomorska zmniejsza ryzyko cukrzycy o 31% - Przystanek Rodzinka - blog parentingowy o dzieciach okiem logopedki

Dieta śródziemnomorska z umiarkowanym ograniczeniem kalorii, regularna aktywność fizyczna i wsparcie specjalistów mogą obniżyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 o 31%. To główne odkrycie badania PREDIMED-Plus, największego europejskiego projektu dotyczącego żywienia, który koordynowała Universidad de Navarra wraz z ponad 200 naukowcami z 22 uniwersytetów, szpitali i instytutów badawczych w Hiszpanii.

Jak przebiegało największe europejskie badanie o diecie

W badaniu opublikowanym w Annals of Internal Medicine wzięło udział 4746 dorosłych w wieku od 55 do 75 lat. Wszyscy uczestnicy mieli nadwagę lub otyłość oraz zespół metaboliczny, ale bez wcześniejszych chorób sercowo-naczyniowych czy cukrzycy. Przez sześć lat naukowcy porównywali dwie grupy. Pierwsza przyjmowała dietę śródziemnomorską z ograniczoną liczbą kalorii (około 600 kilokalorii mniej dziennie), angażowała się w umiarkowany wysiłek fizyczny taki jak energiczne spacery, trening siłowy i równoważny, a także korzystała z profesjonalnego doradztwa. Druga grupa kontynuowała tradycyjną dietę śródziemnomorską bez limitów kalorycznych ani zaleceń dotyczących aktywności fizycznej.

Mniej kalorii i więcej ruchu dają wymierne korzyści

Wyniki pokazały, że osoby stosujące dietę z ograniczoną liczbą kalorii i plan ćwiczeń nie tylko zmniejszyły ryzyko cukrzycy, ale też zgubiły więcej kilogramów i centymetrów w talii. Średnio traciły 3,3 kg wagi i 3,6 cm obwodu talii, w porównaniu do zaledwie 0,6 kg i 0,3 cm w grupie kontrolnej. W praktyce oznaczało to zapobiegnięcie około trzem nowym przypadkom cukrzycy typu 2 na każde 100 uczestników. To istotny zysk dla zdrowia publicznego.

Miguel Ángel Martínez-González, profesor medycyny zapobiegawczej i zdrowia publicznego na Universidad de Navarra oraz profesor żywienia na Harvard University, a zarazem jeden z głównych badaczy projektu, podkreśla znaczenie tych wyników. Cukrzyca jest pierwszym solidnym wskaźnikiem klinicznym, dla którego udowodniono przy użyciu najsilniejszych dostępnych dowodów, że dieta śródziemnomorska z redukcją kalorii, aktywnością fizyczną i utratą wagi stanowi wysoce skuteczne narzędzie zapobiegawcze. Zastosowane na szeroką skalę w populacjach wysokiego ryzyka, te skromne i trwałe zmiany w stylu życia mogłyby zapobiec tysiącom nowych diagnoz rocznie.

Cukrzyca typu 2 jako globalna epidemia do powstrzymania

Według International Diabetes Federation cukrzyca typu 2 dotyka obecnie ponad 530 milionów ludzi na całym świecie. Jej wzrost napędzają urbanizacja wiążąca się z niezdrową dietą i siedzącym trybem życia, starzenie się społeczeństw oraz rosnący odsetek osób z nadwagą i otyłością. W Hiszpanii około 4,7 miliona dorosłych żyje z cukrzycą, co daje krajowi jeden z najwyższych wskaźników w Europie, gdzie łączna liczba przypadków przekracza 65 milionów. W Stanach Zjednoczonych około 38,5 miliona osób ma cukrzycę, a choroba ta generuje jedne z najwyższych kosztów opieki zdrowotnej na pacjenta na świecie. Eksperci podkreślają, że prewencja jest kluczowa dla spowolnienia tego narastającego kryzysu, który znacznie zwiększa ryzyko powikłań sercowych, nerkowych i metabolicznych.

Miguel Ruiz-Canela, profesor i kierownik Katedry Medycyny Zapobiegawczej i Zdrowia Publicznego na Universidad de Navarra oraz pierwszy autor badania, wyjaśnia mechanizmy działania diety. Dieta śródziemnomorska działa synergicznie, poprawiając wrażliwość na insulinę i zmniejszając stany zapalne. Badanie PREDIMED-Plus pokazuje, że połączenie kontroli kalorii z aktywnością fizyczną wzmacnia te korzyści. To smaczne, zrównoważone i kulturowo akceptowane podejście oferuje praktyczny i skuteczny sposób zapobiegania cukrzycy typu 2 – globalnej chorobie, której w dużej mierze można uniknąć.

Co to oznacza dla Twojej rodziny i codziennych wyborów

Annals of Internal Medicine uzupełniło publikację o komentarz redakcyjny Sharon J. Herring i Giny L. Tripicchio, ekspertek ds. żywienia i zdrowia publicznego z Temple University w Filadelfii. Doceniły one kliniczną przydatność interwencji i jej potencjał jako modelu zapobiegawczego dla cukrzycy typu 2. Jednocześnie ostrzegają, że replikowanie podobnych strategii poza kontekstem śródziemnomorskim, na przykład w Stanach Zjednoczonych, wymaga pokonania barier strukturalnych, takich jak nierówny dostęp do zdrowej żywności, ograniczenia środowiska miejskiego i brak profesjonalnego wsparcia. W tym scenariuszu opowiadają się za wzmocnieniem polityk publicznych promujących bardziej odżywcze i sprawiedliwe środowiska.

W czasach, gdy nowe leki przeciw otyłości i cukrzycy przyciągają uwagę mediów, PREDIMED-Plus pokazuje, że skromne i trwałe zmiany w stylu życia wciąż mogą przynosić potężne korzyści zdrowotne. Projekt PREDIMED-Plus z lat 2013-2024 jest kontynuacją badania PREDIMED przeprowadzonego w latach 2003-2010, które wykazało, że dieta śródziemnomorska wzbogacona o oliwę z oliwek extra virgin lub orzechy zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych o 30%. Naukowcy podkreślają, że lekarze podstawowej opieki zdrowotnej mogą integrować nową interwencję jako zrównoważoną i opłacalną strategię zapobiegania cukrzycy typu 2 na szeroką skalę.

Warto wiedzieć, że zdrowe nawyki żywieniowe budowane od najmłodszych lat przekładają się na całe życie. Dzieci, które rosną w rodzinach wybierających świeże warzywa, owoce, orzechy, pełnoziarniste produkty i zdrowe tłuszcze, naturalnie przyjmują te wzorce. To inwestycja nie tylko w ich obecne zdrowie, ale też w przyszłość wolną od chorób metabolicznych.

Więcej informacji